tekst en beeld > Arnold Verplancke
Of het nou selectieve of intelligente lockdown heet, leuk is het niet. Theaters waren weer dicht, musea op slot, restaurants verboden terrein. Ik weet het: allemaal luxe zorgen, zal menigeen zeggen, maar voor mij ankerpunten in mijn leven. Nu mogen de musea weer open en de theaters op een kier: met maximaal dertig mensen. Voor schouwburgen en concertzalen is dat te weinig voor een serieuze programmering of om zelfs maar de deuren te openen. En de restaurants blijven potdicht, al ga je tien meter van elkaar af zitten.
De Peel
Geen opera of Shakespeare dus dezer dagen, maar bijvoorbeeld wel een bijzondere expositie in Het Noordbrabants Museum: Poëzie van de Peel. Daar zijn werken samengebracht van drie kunstenaars die de aandacht zeker waard zijn: Johan Claassen, Gerrit van Bakel en fotograaf Marien Coppens. Vooral de duistere beelden van Claassen uit de jaren tachtig hebben niets aan zeggingskracht en uitstraling verloren. Ze blijven verwonderen en vragen oproepen. Neem het vreemde wezen dat Object met zeisvorm heet. Door de zeis zou het vervaarlijk moeten lijken. Maar het wezen staat er een beetje hulpeloos bij: op een paar mensenbenen, met het achtereind van een paard en aan de nek ondersteund door een stok. Nee, niets om bang van te worden. Wel om te bewonderen wat Claassen kan met zomaar wat hout, metaal en textiel.
Dat geldt ook voor zijn Planos uit 1984. Met textiel, bitumen, hoorn, zand, as en verf schept hij een ja wat is het? Een boot of een zeemonster? Hij slaagt er toch in met al die ruwe en ongebruikelijke materialen zijn objecten iets sierlijks mee te geven, mede door spits toelopende uiteinden.
Niet alleen het ruige materiaal van Claassen maar zeker ook de foto’s van Martien Coppens herinneren eraan hoe hard het leven in de Peel was gedurende het grootste deel van de vorige eeuw. Wat dat betreft rijmen ze wel op de donkere werken van Vincent van Gogh uit zijn vroege Brabantse periode die ook in het museum te vinden zijn.
Heeswijk
Als u toch in de buurt van de provinciehoofdstad bent, is het maar een klein ritje naar het prachtige kasteel Heeswijk om van de armoede in de rijkdom van weleer te belanden. Wel even van tevoren aanmelden en zoeken naar de nieuwe ruime parkeerplaats die aan de andere kant van het kasteel ligt, meer naar de Zuid-Willemsvaart. Het zorgvuldig gerestaureerde kasteel en zijn bewogen geschiedenis zijn zeker een bezoekje waard. U bent als gast in goed gezelschap. Ook Zonnekoning Lodewijk XIV en de Oranjes zijn er gespot.
Deep fake
Qua theater ben ik nog niet aan de gedeeltelijke lockdown gewend. Vlak voordat de theaters om 22 uur dicht moesten, heb ik begin deze maand nog op het nippertje een bijzondere voorstelling gezien: Memento Mori door het theatercollectief Nineties, in Club De Smederij in Tilburg. De groep noemt het zelf een cross-over tussen performance, dans, muziek, poëzie en web-art en de productie is wereldwijd te zien geweest via Zoom. Maar het meest bijzonder is om haar live mee te beleven en dan te ervaren dat wat je als kijker op het podium ziet niet het eindproduct is. Nee, het gaat om wat er van al die bewegingen en handelingen via computersimulaties wordt gemaakt voor de online voorstelling. Een vorm van ‘deep fake’, maar dan met een heel creatief en fantasierijk resultaat. Als kijker zie je via talloze beeldschermen tegelijkertijd ook het online resultaat en krijg je dus twee voorstellingen tegelijk: de online versie en live ook ’the making of’. Voor mij was dit uniek bewegingstheater.
Dezer dagen ga ik met mijn kleindochter samen De Meiden van Jean Genet bezoeken. De voorstelling is al een paar keer uitgesteld door corona, maar nu toch nog ergens te zien in een uitvoering van Dood Paard. Ik ben benieuwd. Bijna een halve eeuw geleden speelde haar oma een van de meiden bij Toneelgroep Gunda in Uden. Jaja, een continuing story.
doodpaard.nl/projecten/de-meiden/
© Brabant Cultureel 2020