Museum voor hedendaagse kunst De Pont in Tilburg heeft het schilderij ‘Lentebloesem’ aangekocht van de Eindhovense kunstenaar René Daniëls. De directeur noemt het een sleutelwerk in diens oeuvre. Volgens kunstcriticus Rob Schoonen behoort Daniëls tot de Europese top.
door Emmanuel Naaijkens
Museum De Pont in Tilburg heeft een essentieel werk aangekocht van schilder René Daniëls (Eindhoven 1950). Het schilderij ‘Lentebloesem’ uit 1987 bevond zich lange tijd in een privécollectie in Zwitserland en is vanaf nu voor iedereen te zien in De Pont.
Het schilderij kon worden aangekocht dankzij een genereuze schenking van kunstenaar Marlene Dumas en is nu het eerste schilderij van René Daniëls in de collectie van het museum dat wel al drie schilderijen in langdurig bruikleen heeft. De aankoopprijs is niet bekendgemaakt.
In een persbericht zegt Martijn van Nieuwenhuyzen, directeur van De Pont onder meer: ‘Met Lentebloesem heeft De Pont een sleutelwerk van René Daniëls verworven. Het schilderij is het eerste in een reeks waarin de kunstenaar reflecteert op zijn eigen oeuvre en op de praktijk van het maken van tentoonstellingen. Hij doet dit via een motief dat hij in Lentebloesem twaalf keer in groene verf op een witte ondergrond herhaalt, het “vlinderstrikje” – een beeld dat zowel associaties oproept met een kleding-accessoire als met het perspectivische aanzicht van een museumzaal. Het is fantastisch dat dit belangrijke werk van één van de bekendste levende Nederlandse schilders weer publiek toegankelijk is dankzij het gebaar van een collega-kunstenaar.’
Daniëls een inspiratiebron zonder vervaldatum
Marlene Dumas, die een speciale band heeft met Tilburg en De Pont, was in de jaren tachtig docent aan de Tilburgse kunstacademie en René Daniëls was toen haar collega. Zij vindt het ‘een voorrecht te mogen bijdragen aan de verwerving van een schitterend werk van de belangrijkste schilder van mijn generatie’. Daniëls heeft volgens Dumas een onvergelijkbare eigen schilderkunstige beeldtaal ontwikkeld. ‘De Pont heeft prachtige tentoonstellingen van René gemaakt, maar het museum miste een schilderij in de vaste collectie. René gaf veel onvoorwaardelijke steun aan mij en andere jonge kunstenaars en bleef een inspiratiebron zonder vervaldatum. Dit is een kleine dankbetuiging.’
Over het werk van Daniëls zegt De Pont: ‘Het gelaagde, paradoxale en spitsvondige oeuvre van René Daniëls is van meet af aan van belang voor de ontwikkeling van de schilderkunst. In zijn schilderijen en tekeningen combineert hij humor met ernst, belangrijke met triviale zaken en woord met beeld. Daarbij is hij zich voortdurend bewust van de rol en de geschiedenis van kunst en zijn eigen positie daarin. Maar zijn belangrijkste troef is ongrijpbaarheid. Daniëls heeft zich altijd verzet tegen eenduidige interpretaties van zijn werk. In zijn schilderijen en tekeningen kantelt hij voortdurend perspectieven en laat hij betekenissen zweven. Alsof hij zich als geen ander realiseert dat juist in twijfel de spanning schuilt. Hierdoor zet zijn werk voortdurend aan tot kijken en nadenken.’
Getroffen door een hersenbloeding
Hij studeerde aan de kunstacademie in ’s-Hertogenbosch en maakte al gauw naam in binnen- en buitenland. In 1987 werd hij getroffen door een ernstige hersenbloeding en raakte hij gehandicapt. Na een langdurige revalidatie werd hij in 2007 weer actief als kunstenaar. In 2019 ontving hij de Prins Bernard Cultuurprijs Noord-Brabant.
Daniëls wordt gerekend tot de Europese top. Kunstcriticus Rob Schoonen schreef in 2018 over een tentoonstelling in Brussel: ‘De Eindhovenaar Daniëls wordt binnen de kunstwereld gezien als een van de belangrijkste figuren uit de recente kunstgeschiedenis, maar bij een breder publiek is hij niet zo bekend. De expositie in het Van Abbemuseum in 2012 en de solo-expo vorig jaar in het Belgische Borgloon – waar voor het eerst sinds lange tijd alleen recent werk werd getoond – hebben daar wel iets aan veranderd. Maar deze zeer grote hommage zal die bekendheid ongetwijfeld verbreden (…)’
Lees ook op Brabant Cultureel:
Marlene Dumas ziet in de absurditeit van Tilburg een inspiratiebron voor kunstenaars