In het gewone leven is een ruimte meestal simpel. Lengte, breedte, diepte. Muren, plafonds, vloeren. Een bankstel erin, of juist niet. Leegte is ook invulling van ruimte. Bij Pennings Foundation in Eindhoven loopt nu de tentoonstelling ‘Ruimte’. Maar de simpelheid is hier ver te zoeken. Vijf kunstenaars geven met fotografie of video hun interpretatie van ruimtes.
door Henk van Weert
De expositie ‘Ruimte’ bij Pennings Foundation in Eindhoven biedt heel eigen, particuliere invullingen van het begrip. Je moet er eigenlijk best hard voor werken om ze te doorgronden. Zijn het echte ruimtes, of juist niet? Kleine of grote? Stuk voor stuk zijn het puzzelstukken die je aardig voor de gek kunnen houden. Je vermogen tot ruimtelijk inzicht wordt voortdurend op de proef gesteld.
Ruimtes zijn meestal vooraf in elkaar gezet en daarna gefotografeerd. Of juist andersom. Soms heb je niet in de gaten dat je naar een foto kijkt, omdat het object verdraaid veel op een schilderij lijkt. In die zin is ‘Ruimte’ allesbehalve een traditionele fototentoonstelling. Hier spreken geen fotografen die de werkelijkheid presenteren, maar vijf beeldend kunstenaars die illusies oproepen en de materiële neerslag daarvan hebben gefotografeerd.
Ruimte is allesbehalve een traditionele fototentoonstelling
De vijf zijn Femke Dekkers, Willem van den Hoed, Michiel Kluiters, Menno de Nooijer en Marleen Sleeuwits. De werken van Willem van den Hoed springen eruit. Door hun kleur, door hun formaat. Ze beheersen de zaal. Van den Hoed reist over de wereld en fotografeert vanuit hotelkamers, bij voorkeur op grote hoogte, de buitenwereld. Een deel van het interieur is zichtbaar op de foto, maar de wereld buiten is meestal het hoofdonderwerp.
Nou en, ben je geneigd te denken. Mooie camera, mooie lens, statief, juiste belichting en het beeld is klaar. Zo werkt het dus niet bij Van den Hoed. Hij maakt vanuit zijn positie in de kamer honderden deelopnamen van zijn omgeving. Thuis achter de computer assembleert hij die tot één foto. Zijn hoogstpersoonlijke foto en die hoeft niet te corresponderen met de werkelijkheid. Groots, imposant, intrigerend.
De foto’s getuigen van het proces
Zo reusachtig als die werken van Van den Hoed zijn, zo klein en intiem zijn de foto’s van Femke Dekkers. Ze getuigen van het proces waarmee Dekkers gewerkt heeft aan het begrip ruimte. Lijnen, vlakken, patronen, telkens een beetje anders. Ze vormt groepen foto’s, zodat je kunt zien hoe zij in de tijd gewerkt heeft.
De foto’s van Marleen Sleeuwits lopen heel erg uiteen. Het ene, zeer kleurige werk wil de ruimte van Pennings veroveren en dringt zich aan je op. Andere foto’s zijn verstilde, monochrome beelden die zich juist lijken te verbergen. Pas als je er bovenop staat, dringen ze tot je door. Van Menno de Nooijer is een animatiefilm te zien. Met zijn handen schept en herschept De Nooijer ruimtes. Het zijn kleurige producties waarbij je een glimlach niet kunt onderdrukken.
Michiel Kluiters bouwt ruimtes op schaal en fotografeert die. Het zijn vaak vervreemdende constructies waarvan je de werkelijke formaten maar moeilijk kunt taxeren. Hij maakt gebruik van doorkijkjes in de ruimte en telkens andere kleuren. Bedoeld of onbedoeld gaat van de werken van Kluiters een zekere dreiging uit. Achter zijn werken lijkt zich iets schuil te gaan, maar wat dat is, blijft verborgen.
Expositie ‘Ruimte’, tot en met 29 oktober 2023 bij Pennings Foundation in Eindhoven. Femke Dekkers, Willem van den Hoed, Michiel Kluiters, Menno de Nooijer, Marleen Sleeuwits.
© Brabant Cultureel 2023