Met de toetsencombinatie Control-Alt-Delete reset je je computer: je wist en begint opnieuw. In het dagelijks leven gebeurt vaak hetzelfde, constateert Jeroen Cremers. Met verval en opbouw als inspiratie gaf hij zijn expositie van sculpturen, schilderijen en collages de titel ‘Ctrl-Alt-Del’. Nog tot 6 augustus 2023 te zien in de Helmondse Cacaofabriek.
door Anja van den Akker • Foto’s > Biek van Bree
Mensen bouwen hun leven op en breken het vaak ook weer af. Spullen worden gebruikt en gemakkelijk weggesmeten. In de tentoonstelling Ctrl-Alt-Del zet kunstenaar Jeroen Cremers (Reuver 1972) verleden en heden in een ander perspectief en hergebruikt hij gevonden afval zoals karton als spiegel en eye-opener, maar ook omdat karton gemakkelijk kan worden verwerkt, goedkoop én duurzaam is.
Cremers: “Je hebt geen idee hoeveel verpakkingsmateriaal er wordt weggegooid, vooral karton. Dat is verbonden aan het tijdsbeeld waarin we erg veel afdanken. Er wordt wel beweerd dat er flink wordt gerecycled, maar er komt ook veel van ons afval op grote hopen terecht in Afrika waar het gewoon wordt verbrand.” Cremers begon ooit met tekenen, waaronder portretten. In 2015 voelde hij de behoefte om daar een dimensie aan toe te voegen. Zo ontstonden zijn koppen op sokkels en andere sculpturen.
Een wereld waarin nieuw cartoonesk leven wordt gecreëerd
De expositie Ctrl-Alt-Del voelt als een reis door tijd en ruimte. Een tocht door een fictief vervallen wereld waarin nieuw cartoonesk leven wordt gecreëerd. Wissen en opnieuw beginnen… Zijn losse koppen op sokkels lijken haast opgegraven oudheden, ware het niet dat ze van karton zijn gemaakt. Op één bronzen variant na. ‘Opgravingen uit een toekomstige archeologie’ zou je bijna kunnen stellen. Want het gevoel van verleden, heden, tijd en ruimte worden flink door elkaar gehusseld. Bovendien verwijst het veelvuldig gebruik van koppen naar maskers uit inheemse en oude culturen. We kennen bijvoorbeeld dierenmaskers, bezwerende rituele dansmaskers en maskers uit het Griekse klassieke theater.
In de collages van Jeroen Cremers is geen mens te bekennen. Ook op zijn schilderijen ontbreekt elke vorm van leven. Er is bovendien nergens een gestalte die Cremers een hoofd heeft meegegeven. De fabelachtige dieren van keramiek hebben wel koppen maar die zijn – net als bij de grote Sfinx van Gizeh – te klein in verhouding tot de rest van het lichaam. Of het zijn op elkaar gestapelde kubussen. Cremers laat de interpretatie graag aan de kijker over.
Collages schetsen het leven binnenshuis in coronatijd
Het meeste van het werk dat in de Cacaofabriek is te zien, maakte Cremers in coronatijd toen ons leven flink door elkaar werd geschud. Dat laatste is intens voelbaar in zijn werk op de eerste verdieping van de Cacaofabriek. De kleine collages schetsen het leven binnenshuis in coronatijd, de schilderijen geven een beeld van de buitenwereld, evenals één grote collage.
Op de kleine collages, gemaakt van flinterdun papier, zien we lege tafels waar de gasten kennelijk zojuist zijn vertrokken. Ze hebben allerlei spullen achtergelaten. Een oude koffiemolen, kinderspeelgoed, wegwerpflesjes. Wie waren hier en wat deden ze? Ook nu mag de kijker het zelf invullen. Juist die summiere informatie en het bijzondere maar consequente kleurgebruik prikkelen onze fantasie.
Op de schilderijen met buitentaferelen zien we hetzelfde: alleen voorwerpen, want de mensen zitten binnen. Ook hier is in feite sprake van maskers: de werkelijkheid wordt verborgen, we zien haar niet en krijgen er ook geen vinger achter. De toeschouwer wordt alle kanten opgestuurd: verleden, heden en toekomst, realiteit en fantasie, verval en opbouw.
We kunnen in ons leven altijd iets wissen en opnieuw beginnen. Met die geruststellende inspiratie kan de bezoeker tevreden naar huis.
Ctrl-Alt-Del, sculpturen en keramiek van Jeroen Cremers, tot 6 augustus 2023 in de Cacaofabriek Helmond.
Beeld voorpagina: sculptuur van karton uit de serie Talking Heads (2018-2020) van Jeroen Cremers. Foto > website Jeroen Cremers
© Brabant Cultureel 2023