Midden in de diepsnijdende crisis veroorzaakt door covid-19 komt het Fonds Podiumkunsten met het nieuws welke gezelschappen voor vier jaar op subsidie kunnen rekenen. Maar het aantal aanvragen overtrof het beschikbare budget ruimschoots. Theatergroep Matzer en jazzmusicus Paul van Kemenade zijn in Brabant twee van de opvallende verliezers.
door Emmanuel Naaijkens
Voor de een is 2020 een oogstjaar, voor de ander een rampjaar. En dan hebben we het niet eens over de desastreuze gevolgen van het coronavirus, maar over de toekenning van overheidssubsidies in de culturele sector. Want er zijn dit jaar in Noord-Brabant maar liefst drie ronden waarin doorgaans flinke bedragen worden toegekend voor de periode 2021-2024. Begin juni waren er de adviezen van de Raad voor de Cultuur over een verdeling van rijkssubsidies in het kader van de Basisinfrastruur, afgekort als BIS. Daarbij gaat het om subsidies voor activiteiten die van wezenlijk belang worden geacht voor het culturele klimaat in Nederland.
In juli volgde een tweede, gecombineerde ronde. De grote Brabantse gemeenten en de provincie Noord-Brabant maakten bekend hoeveel geld zij de komende vier jaar uittrekken voor lokale of provinciebrede culturele initiatieven. En nu is er tot slot het Fonds Podiumkunsten voor meerjarige producties.
Drie ronden, dus drie kansen, zou je zeggen voor culturele instellingen. Maar er vindt onderling afstemming plaats, dus die vlieger gaat niet op. Voor culturele instellingen is het dan ook zaak om ook goed na te denken waar de beste kansen liggen voor een succesvolle aanvraag. Toch kan het resultaat zijn dat de aanvrager aan het eind van de rit met (bijna) lege handen staat. Neem bijvoorbeeld theatergroep Matzer in ’s-Hertogenbosch. Van gemeente en provincie kan het gezelschap over een periode van vier jaar respectievelijk 400.000 en 611.160 euro tegemoet zien. De aanvraag bij het Fonds Podiumkunsten ging om een bedrag van 400.000 euro en er lag een zeer positief advies van de commissie. Maar desondanks geen geld voor Matzer, want de pot is leeg. Volgens artistiek leider Madeleine Matzer wordt de theatergroep nu in haar voortbestaan bedreigd. Ambitieuze plannen gaan sowieso in de ijskast.
Negatief
Elke vier jaar is er gejuich van aanvragers die subsidie krijgen en geweeklaag van hen die nul op het rekest krijgen. Maar dit jaar overheersen de negatieve geluiden. Niet zo vreemd, want het budget van het Fonds Podiumkunsten is fors kleiner dan vier jaar geleden. De cijfers spreken voor zich. Het totale bedrag aan ingediende verzoeken bedraagt afgerond bijna 51 miljoen euro. Beschikbaar: 21 miljoen. Van de 202 aanvragen kregen er 149 een positief advies – net zoals Mazter – maar werden maar 78 aanvragen daadwerkelijk gehonoreerd. Ziedaar de ingebakken teleurstelling. Bovendien wilde het Fonds Podiumkunsten, op wens van de minister van cultuur Ingrid van Engelshoven (D66) nadrukkelijk ook nieuwkomers een kans geven. Dus zijn ook oude, gerenommeerde landelijke gezelschappen als Instant Composers Pool, Orkater en Dood Paard buiten de boot gevallen.
Buiten het feit dat de oogst als geheel schraler is dan voorheen, pakken de adviezen voor Noord-Brabant ook verhoudingsgewijs slecht uit. Bij de verdeling van de subsidies is rekening gehouden met regionale spreiding. Noord-Brabant valt met Limburg en Zeeland onder het cluster Zuid. Van de vijfentwintig aanvragen uit cluster Zuid zijn er slechts zes gehonoreerd. In Brabant gaat het dan om Afslag Eindhoven (theater, 125.000 euro), Corpo Máquino in Tilburg (dans, 100.000 euro), Strijbos & Van Rijswijk in Tilburg (beeldmuziek, 125.000 euro), The Ruggeds in Eindhoven (breakdance, 125.000 euro) en Schippers en Van Gucht in Breda (theater 300.000 euro).
Afvallers
De lijst met afvallers is langer: Capella Pratensis in ’s-Hertogenbosch (oude muziek, 75.000 euro), Het Groote Hoofd in Veghel (theater, 125.000 euro), House of Nouws in Tilburg (jeugdtheater, 125.000 euro), Jameszoo in Tilburg (electronische muziek, 75.000 euro), Kostic in Tilburg (dans, 100.000 euro), Paul van Kemenade in Tilburg (jazz, 100.000 euro), TG Nomen in Breda (theater, 75.000 euro), The 100Hands in Breda (dans, 100.000 euro), Katja Heitmann in Tilburg (dans, 125.000 euro), United Cowboys in Eindhoven (dans, 75.000 euro), Matzer in Den Bosch (theater, 400.000 euro) Panama Pictures in Den Bosch (dans/muziek/circus, 300.000 euro) en Vloeistof in Tilburg (dans, 100.000 euro). De meeste aanvragen kregen een (zeer) positief advies, maar grepen desondanks naast de geldpot. Het Groote Hoofd Theater en Vloeistof werden als zwak beoordeeld.
Maar er is ook een categorie in Noord-Brabant waar tevredenheid heerst, en dat zijn de organisatoren van theaterfestivals. Festivals zijn een van de nieuwe speerpunten in het beleid van minister Van Engelshoven. Daarom steun voor Festival Cement, Theaterfestival Boulevard en Jazz in Duketown in ’s-Hertogenbosch, Brabants Internationaal Kinderfestival in Breda, Festival Circolo en metalfestival Roadburn in Tilburg, jazzfestival So What’s Next in Eindhoven. Maar ook hier afvallers: het prestigieuze Internationaal Vocalisten Concours in Den Bosch, Tromp Percussion in Eindhoven en Popmonument in Bergen op Zoom. Zij konden de toets der kritiek niet doorstaan.
Foto boven: Joey Schrauwen Festival Cement 2017.
Overzicht subsidies Fonds Podiumkunsten
Nieuwe strategie werkt, meer rijkssubsidie voor cultuur in Brabant
Provincie en grote steden in Noord-Brabant steunen cultuur met extra geld
Geen subsidie meer voor Tilt: ‘Kaalslag in het literaire landschap van Brabant’
© Brabant Cultureel 2020