column (tekst en beeld) door Arnold Verplancke •
Het begon al heel ongemakkelijk. Op de avond van Goede Vrijdag stond de première van Moeder Courage in mijn agenda. Het Nationale Theater zou dit indringende anti-oorlogsstuk van Bertolt Brecht in een nieuw jasje steken en dan aan de verzamelde pers presenteren. De scènefoto’s waren al gemaakt en ontvangen op de redacties. Maar op Witte Donderdag kwam de toneelgroep met slecht nieuws: door ziekte van de hoofdrolspeelster Tamar van den Dop konden ze de laatste dagen niet op volle sterkte repeteren. De voorstelling was daardoor nog niet af. De première moest verschuiven naar eind april en dan niet in de Haagse maar in de Amsterdamse schouwburg. Mijn recensie houdt u tegoed, dat snapt u, want Moeder Courage laat ik me niet ontglippen.
Doodvermoeide paus
Eerste Paasdag keken we midden op de dag even naar de paastoespraak van de paus en zijn zegening Urbi et Orbi. Niet dat we daarvoor elk jaar voor de tv kruipen, maar nu met deze doodzieke kerkvader was het iets anders. We zagen hoe hij doodvermoeid een paar woorden sprak en nog een soort van zegen kon geven. De toespraak kwam uit de mond van een Italiaanse kardinaal die zorgen formuleerde over de nodige conflictgebieden in Europa, Azië en Afrika. De Verenigde Staten ontbraken, als ik goed heb opgelet.
Aansluitend zond de KRO een interview uit met de inmiddels tachtigjarige priester Antoine Bodar in Rome. Ik heb hem nog meegemaakt als hoogleraar in Tilburg en luister graag naar hem. Ook nu slaagde hij er weer in zijn antwoorden te verfraaien met citaten van bijvoorbeeld de filosoof Schopenhauer en verwijzingen naar de profeet Jesaja. Als je betekenis in het leven mist, wend je dan tot je medemens, zorg voor je naaste en zo krijgt je leven weer zin, als ik Schopenhauer en Bodar even in mijn eigen woorden vertaal. Gevraagd naar de opvolger van paus Franciscus I hoopte Bodar op een meer intellectuele paus. Toen hij iets te enthousiast werd, herinnerde de interviewer hem eraan dat de huidige nog leefde.
Sint-Petrusbasiliek in Oirschot en Marc Mulders
Wat konden we na zoveel beelden uit Rome beter doen dan het lang uitgestelde bezoekje brengen aan de Sint-Petrusbasiliek in Oirschot. Een kleine twee jaar geleden zijn daar in de doopkapel drie prachtige glas-in-loodramen geplaatst, gemaakt door Marc Mulders. Ze staan sindsdien op ons to-do lijstje. Prachtige kleuren, zeker toen die middag de zon er doorheen scheen, herkenbare vormen van Mulders. Hij noemt het geheel ‘De betoverde tuin’, maar voor mij zou ‘De schepping’ even passend zijn geweest. De ramen hebben als motto ‘Goed zijn voor de aarde, goed zijn voor elkaar’. Een boodschap geïnspireerd door Franciscus van Assisi, het grote voorbeeld van de zo zieke paus. In een rekje naast de kapel zijn heel interessante folders te vinden die op detailniveau de afbeeldingen op de ramen toelichten.
En op Tweede Paasdag bracht mijn iPhone in alle vroegte het droeve nieuws: de paus was overleden. Dagenlang beheerste zijn dood vervolgens de nieuwsrubrieken en krantenpagina’s. Ze prezen de ‘paus van het volk’ rechtstreeks de hemel in en uit de recente film ‘Conclave’ knipten tv-makers fragmenten voor hun beschouwingen over wat er nu in het Vaticaan allemaal te gebeuren staat.
Gezien de groei van de katholieke kerk juist buiten Europa en het feit dat Franciscus heel wat nieuwe kardinalen heeft gecreëerd uit andere werelddelen, bestaat er een reële kans dat zijn opvolger uit Afrika of Azië komt. Het actieve kiesrecht is voorbehouden aan kardinalen die nog geen tachtig jaar oud zijn. Het passieve kiesrecht komt iedere katholieke man toe. Hij hoeft volgens het Canoniek recht (nog) niet eens priester te zijn om tot paus te worden gekozen. Mocht hij nog geen bisschop zijn, dan volgt onmiddellijk zijn bisschopswijding, want hij treedt immers ook op als bisschop van Rome. Maar dat alles is theorie. De nieuwe paus zullen de kardinalen vast in hun midden vinden daar in die afgesloten Sixtijnse kapel.
Mosa Trio in Podium Klassiek Eindhoven
Paus of geen paus, Tweede Paasdag hebben we het laatste concert van dit seizoen bezocht van Podium Klassiek Eindhoven (PKE). Ik heb die mooie serie kamermuziek in de kapel van Domusdela al eerder genoemd. Nu trad er op het Mosa Trio van pianist Bram de Vree uit Valkenswaard en zijn Vlaamse collega’s Alexandra van Beveren (viool) en Paul Stravidis (cello). Samen hebben zij al de nodige prijzen gewonnen op prestigieuze concoursen voor kamermuziek.
Die middag speelden ze het Pianotrio in Bes opus 11 van Ludwig van Beethoven en het weinig uitgevoerde Pianotrio nr. 2 in F opus 80 van Robert Schumann. Het klonk verrassend vitaal allemaal, veel gevoel in de langzame delen en virtuoze muzikaliteit in de snellere delen en finales. Het volgende seizoen start PKE op 21 september 2025, maar op maandag 9 juni (Tweede Pinksterdag) presenteert het nog een jaarlijks zomerconcert door jonge studenten (12-17 jaar) van de Academie Muzikaal Talent. Als afwijkende locatie geldt dan zaal M van het Muziekgebouw (het vroegere Meneer Frits).
Claron McFaddon als toetje
Als bijzonder toetje om het Paasweekend af te ronden, hebben we dinsdagavond nog het optreden bijgewoond van de Amerikaanse, maar al tweeënveertig jaar in Nederland wonende zangeres Claron McFadden in de Kleine Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. We hadden haar vorige maand al gehoord in de zeer aantrekkelijke en speelse voorstelling ‘We are the Lucky Ones’ van de Nationale Opera. Nu presenteerde zij samen met de Frans-Belgische Claire Chevalier (fortepiano) een Amerikaans-Frans programma, met vooral muziek uit het begin van de vorige eeuw toen Franse componisten en Amerikaanse musici elkaar troffen in Parijs.
Satie, Poulenc, Cole Porter, Gershwin, Ravel, Debussy en Duke Ellington kwamen langs in het sfeervolle programma dat nog interessanter werd door toepasselijke teksten en brieven die het tweetal voordroeg. Het meest zijn mij bijgebleven het ijle ‘Sophisticated Lady’ van Ellington, gezongen door McFadden en de robuuste, soms donderende versie van de prelude ‘Feux d’artifice’ van Debussy door Chevalier.
Als ik het grillige Paasweekend overzie, kan ik me alleen maar aansluiten bij de titel van de opera die juist gaat over mijn generatie, geboren tussen 1940 en 1950 ‘We are the Lucky Ones’.
Foto voorpagina: Fresco’s van Baciccio in de koepel en het gewelf van de Chiesa del Gesù, Rome. Foto > Hans Lodewijkx
www.podiumklassiekeindhoven.nl
Meer over de glas-in-loodramen van Marc Mulders in Oirschot
Meer columns van Arnold Verplancke op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2025