Zo’n tachtig procent van de stads- en dorpsdichters die in Nederland actief zijn, krijgen maar een karige beloning voor hun literaire activiteiten. Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Stadspoëzie, de belangenbehartiger van deze categorie poëten. Ongeveer honderdtwintig gemeenten hebben een stads-, streek- of dorpsdichter binnen hun grenzen.
Uit de inventarisatie van de stichting blijkt dat op dit moment in dertien gemeenten in Noord-Brabant een lokale dichter actief is. Acht gemeenten hadden er in het verleden al een. Deze uitkomst is vrijwel in lijn met een overzicht dat Brabant Cultureel in 2021 samenstelde van de stads- en dorpsdichters in Noord-Brabant.
Eerlijke beloning culturele sector
De Stichting Stadspoëzie wijst erop dat voor de culturele sector een fair pay beloning is afgesproken. Maar die wordt in de meeste gemeenten dus nog niet gehanteerd als het gaat om de honorering voor dichtwerk. In 2024 heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) onder haar leden nog eens onder de aandacht gebracht welke afspraken er gelden. Om gemeenten te helpen heeft de VNG de brochure ‘Handleiding eerlijke beloning in de lokale cultuursector’ gepubliceerd.
Sindsdien heeft een aantal gemeentes de vergoedingen aangepast, zo constateert de stichting tot tevredenheid. Maar in veel plaatsen is de honorering karig, zo niet nul. Ook culturele instellingen, zoals bibliotheken en musea die een beroep doen op de stads- of dorpsdichter gaan nog te vaak uit van (te) lage vergoedingen. Al is er wel een voorzichtig positieve trend waarneembaar.
Situatie is schrijnend
Volgens de stichting is vierhonderd euro minimaal het bedrag wat een stads- of dorpsdichter zou moeten krijgen voor het schrijven van een gedicht. Uitgangspunt voor dit bedrag is een uurtarief van vijfenzestig euro (ex btw, indien van toepassing). In veel plaatsen worden de dichters geacht het voor de eer te doen. En zo ziet een deel van hen dat zelf ook. De stichting noemt deze situatie ‘schrijnend’.
Volgens de Stichting Stadspoëzie is een eigen dichter van onschatbare waarde: ‘Het belang van een actieve stadsdichters voor een gemeente is groot. Een goede stadsdichter luistert bijvoorbeeld nieuwjaarsrecepties op, schrijft ten behoeve van speciale gelegenheden zoals 4/5 mei, publiceert in de lokale krant, stelt soms plaatselijke issues aan de kaak, beschrijft het gemeentelijke leven en brengt kleur. Stadsdichters zijn een uithangbord voor de gemeente, zetten een gemeente in veel gevallen actief op de kaart, dragen bij aan het culturele leven, bieden troost en zijn verbindend. Sommige stadsdichters brengen het tot landelijke bekendheid en zijn daarmee een nog grotere pleitbezorger voor hun gemeente.’ (en)
De resultaten van het onderzoek
Lees ook op Brabant Cultureel: Stadsdichter in Noord-Brabant doet het vaak alleen voor de eer