‘My Fair Human’ heet de nieuwe voorstelling van het feministische theatergezelschap Club Lam, met een knipoog naar de musical My Fair Lady en het oorspronkelijke toneelstuk Pygmalion van George Bernard Shaw. In een coproductie met de Toneelschuur zal ze ook in veel Brabantse theaters te zien zijn.
door Arnold Verplancke • Scènebeelden > Daniela Petrovic
Kent u die van het lieftallige bloemenmeisje dat dankzij een welgestelde heer een ‘lady’ wordt? Nou, vergeet die maar. Eliza Doolittle blijft gewoon een echte vrouw van vlees en bloed, met alle moeilijkheden en problemen die bij haar sekse horen. Van jonge meid tot alleenstaande oudere vrouw heeft zij echt geen man nodig om zichzelf te zijn.
“Eliza laat zien dat rigide genderkaders niet alleen veiligheid en structuur bieden, maar ook ongelijkheid, onderdrukking en een beknotte individuele expressie. Zijn we als mens echt gelukkig binnen de bestaande genderrollen?” Dat vraagt Marloes IJpelaar zich af, regisseur en schrijver van deze voorstelling. Drie speelsters laat zij die kaders uitbundig doorbreken, waarbij hun komische talenten alle ruimte krijgen.
Bloemenkraam op de markt
De drie runnen samen een bloemenkraam op de markt. Ze schreeuwen soms als viswijven om hun waren aan te prijzen. Ieder vertegenwoordigt een fase in het vrouwenleven van Eliza.
Oda Spelbos (bij menigeen bekend van Flikken Maastricht) speelt de oudste, Elisabeth. De handel is van haar en de anderen helpen mee op de markt. Elisabeth vervalt nog een enkele keer in een oude groef en vraagt zich af of de jongeren nog wel ‘aan de man komen’. Ze heeft het herhaaldelijk bloedheet door de overgang, klaagt dat er voor dit soort vrouwendingen zo weinig aandacht is en vertelt soms over echte eenzaamheid.
Ella Kamerbeek speelt ongegeneerd de rondborstige Eliza die op de markt wel het hardst schreeuwt. Zij wil geen kinderen en vindt het stom dat ze zich daarover steeds moet verdedigen. Jonge mannen intimideert ze met plezier en ze verlustigt zich in fantasieën. Poepluiers van baby’s horen daar niet bij. Wel heeft ze veel last van haar menstruatie.
Stage bij deze productie
Valérie van Erven Dorens is de jongste Liza. De actrice moet nog afstuderen aan de acteursopleiding in Utrecht en loopt eigenlijk stage bij deze productie, maar ze houdt zich volledig staande naast de ervaren collega’s. Ze zingt ook goed. Liederen die bij vlagen herkenbaar zijn uit My Fair Lady, maar met aangepaste teksten, en andere muziek. Als het over mannen gaat, laat Liza ze weten dat ze ‘poly’ is. Ze demonstreert op de Dam en komt plotseling met het verhaal dat bloemen heel slecht zijn voor het milieu, veel CO2 vergen door de verwarmde kassen of omdat ze per vliegtuig worden geïmporteerd. Privé is er iets uit de hand gelopen bij Liza. Ze zit met een zwangerschapstest angstig op de wc.
Als dit allemaal zorgelijk en zwaarmoedig klinkt, dan krijgt u een verkeerd beeld. Het drietal maakt er een heel vrolijke en pittige voorstelling van, ook muzikaal. Ze leven zich ongegeneerd uit in een vrouwenfeestje. De zaal lacht lustig mee.
Het speelse decor bestaat uit meerdere verrijdbare, wentelbare en soms doorzichtige elementen met bijvoorbeeld een wastafel, toiletpot of badkuip. Voordat deze drie hedendaagse Eliza’s losgaan, komen er foto’s langs van bijvoorbeeld de schattige Audrey Hepburn in de verfilming van My Fair Lady. De vrouwen van Club Lam doorbreken die betovering al snel in een erg komische scène rond het bad.
‘My Fair Human’. Coproductie Toneelschuur Producties en Club Lam. Regie en tekst: Marloes IJpelaar. Spel: Valérie van Erven Dorens, Ella Kamerbeek, Oda Spelbos. Kostuums: Studio HIEM. Scenografie en licht: Jelmer Tuinstra. Gezien: première Toneelschuur Haarlem, 13 maart 2025.
My Fair Human is te zien in onder meer:
21 maart • Oss • De Lievekamp
28 maart • Nijmegen • LUX
2 april • Tilburg • De Nieuwe Vorst
11 april • Venlo • Maaspoort
12, 19 april • Waalwijk • Theater de Leest
15 april • Helmond • Speelhuis
17, 18 april • ‘s-Hertogenbosch • Verkadefabriek
29 april • Eindhoven • Parktheater
toneelschuurproducties.nl/my-fair-human
Meer theaterrecensies van Arnold Verplancke op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2025