poëzie door Frederike Luijten •
hoe de stad zal zingen
tussen de pont en het textielmuseum
word ik door drie geesten
in de armen van mijn ouders gelegd
de eeuwenoude muren zingen ons toe
schudden onverstaanbaar in hun dialect
mijn opa wijst niet op zijn woordenboeken
niet op de dialectposter bij de deur
hij vertaalt
ze zingen over woensdagmiddag
lempers
batatas
knakworstjes
een stormachtige dag
een kunstlokaal vier hoog
ze zingen als de treinen langs de hall of fame
alleenhouderstraat
de oude warande
als een versierde bolderkar
de kop van de kat is jarig
over de besterd
regen op het dak van portagora
ze zingen in de aula van den bijsteren
wat is het heerlijk bij ‘t kribbetje fijn
ze zingen snoep tegenover de kerk
groeten zijn verbrande koning
mijn moeder vraagt of dat is wie ik zal zijn
ze zingen dat ik tilburg zal zijn
zal bouwen
en bouwen
en bouwen
fundering zal leggen
wortels zal groeien
ze tegen elkaar op zal laten botsen
me zal opkrullen om de treinrails
men wakker zal houden als een goederentrein
een introductieweek
de kermis
een optocht
als een schrijver met leesachterstand
straf en dyslexie en adhd en boosheid op de gang
luidruchtig
onzorgvuldig
besluiteloos
haar bushalte drie keer verplaatst
mismatchende gebouwen uit de grond gestampt
ze zal de stad zijn
niet leren om keuzes te maken
om stil te zijn
om zich klein te houden
ze zal bouwen
de muren laten zingen
het laten weerklinken in verwaterd dialect
een geleend woordenboek in de hand
en toch
1. we zullen vastleggen
pakken onze pennen erbij
onze beitels
kwasten, camera’s
spuitbussen, dansschoenen
speakers, gitaren, microfoons
typemachines, stoffen
en schetsen hoe de zon ondergaat
hoe de stadsheer goudkleurig over de stad uitkijkt
een voorstelling van wie er thuizen maakt of
van de treinen vertraagd langs
dezelfde kleur herfstbomen
de universiteit
nee wacht, dit klopt niet
2. en toch leggen we het vast
onze pennen, beitels, kwasten, stoffen etc.
die werden weggeschoven en alle zekerheid verloren
waarmee we vingen hoe we hetzelfde
en toch in ons diepste anders waren
iets onvangbaars opgeslagen weggeschoven
onderdrukt bevraagd luxeproduct
wacht, nee
3. we legden het toch vast
pijnlijke momenten en zonsondergangen
onzeker in hoeveel niet vastgelegd
hoeveel er ontzegd werd
pakten onze pennen, beitels, kwasten, camera’s
spuitbussen, dansschoenen, gitaren, microfoons
typemachines, stoffen, en vroegen om zekerheid
om iemand die het verstond en kon vertalen
het onder woorden en in kaart kon brengen
iemand die kon blijven
vastgelegd
die zegt: nee, nee, nee
wacht eens even, dit klopt niet
4. ze zegt
leg het nou vast
mooie dingen moeten blijven
de zonsondergangen, de universiteit, de herfstbomen
onze pennen, onze kwasten, onze stoffen
confronterend, verbindend, vormend
de dingen die ons mens maken
leg ze vast
Frederike Luijten (1998) is momenteel de stadsdichter van Tilburg. In haar werk zoekt zij nieuwe vormen en interdisciplinaire samenwerkingen. In 2020 studeerde zij af aan Creative Writing ArtEZ en Luijten is actief binnen Tilt en als oprichter van het literaire platform Seizoenszine. Tevens maakt ze deel uit van schrijverscollectief Wildgewelf.
Het gedicht ‘hoe de stad zal zingen’ schreef Frederike voor haar inauguratie als stadsdichter. ‘In het gedicht probeer ik zowel de identiteit van de stad als ook mijn eigen identiteit te vangen. Hierin speelt de geschiedenis van de stad en mijn familie een rol, maar ook het doorontwikkelen daarvan. De stad en “het meisje” worden één.’
Het tweede gedicht is door Frederike in opdracht van Stichting Cools geschreven voor Marcelle Hendrickx bij haar afscheid als wethouder van o.a. cultuur. Het gedicht probeert twee kanten van kunstenaarschap te vangen. Aan de ene kant het plezier dat hoort bij vastleggen, maken en observeren, en aan de andere kant de onzekerheid en boosheid die komt kijken bij een onzekere praktijk. Uiteindelijk vindt het gedicht daarin een middenweg wanneer het gaat over Hendrickx, omdat zij voor de kunstenaars in Tilburg een stem is geweest die steeds beide kanten heeft gehoord, vertaald en verwoord waar dat nodig was.
Foto voorpagina > Frederike Luijten gefotografeerd door Anna Perger
Frederike Luijten op Instagram
Lees meer poëzie op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2025