Galerie Kempro in Sterksel bevindt zich op het terrein van expertisecentrum voor epilepsie Kempenhaeghe. Dat de galerie nu voor het eerst met fotografie inzichtelijk maakt welke impact een epileptische aanval heeft op mensen is bijzonder. Anita van de Manakker maakte met integere foto’s een indrukwekkend kunstproject.
door Irma van Bommel • Foto’s > Anita van de Manakker (foto’s + documentatie expo)
Anita van de Manakker werkt al zeventien jaar in de zorg en sinds 2006 bij Kempenhaeghe. Daarnaast is zij een verdienstelijk fotograaf. In de tentoonstelling ‘Zichtbaar onzichtbaar: van aanval naar impact’ combineert ze die twee hoedanigheden. Doordat zij in de zorg werkt, heeft ze intensief contact met mensen die dagelijks te maken hebben met epilepsie. Dat maakt dat ze zowel letterlijk als figuurlijk dichtbij kan komen. Met haar camera volgde ze een meisje van zeven jaar, een man van achtenveertig en een man van tweeënvijftig.
Kortsluiting is de associatie
Bij binnenkomst zijn mooie portretten te zien van het meisje en de mannen. En die zetten meteen de toon. De drie worden namelijk niet neergezet als patiënt of iemand met een beperking, maar als mens. Vervolgens trekt een installatie met een anatomisch model van hersens op een sokkel de aandacht. Vandaaruit lopen rode lijnen over de vloer naar zwart-wit portretten van de drie mensen. Kortsluiting is de associatie die dit beeld oproept. En dat is precies wat er tijdens een epileptische aanval in de hersens gebeurt.
Op de wanden zijn series foto’s te zien van het meisje en de mannen. Daarbij worden zwart-wit beelden afgewisseld met kleurenfoto’s. Deze afwisseling blijkt een functie te hebben. De zwart-wit foto’s hebben te maken met de epilepsie, de kleurenfoto’s geven een beeld van dagelijkse bezigheden zoals koken, schilderen, paardrijden of boodschappen doen. De een met een helm op, de ander zittend in een scootmobiel. De twee mannen wonen op het terrein van Kempenhaeghe, het meisje woont thuis bij haar ouders en twee jaar oudere broertje. Ze gaat naar de basisschool op Kempenhaeghe. Via QR-codes zijn hun verhalen te beluisteren. De mannen vertellen zelf hun verhaal. Het verhaal van het meisje wordt verteld door haar broertje en ouders.
Iets van het leven maken
Een mens is zoveel meer dan alleen zijn beperking. Een van de kunstenaars die dagelijks in het naast de galerie gelegen atelier schildert, komt tijdens mijn bezoek de expositieruimte in en verduidelijkt de betekenis van ‘impact’ in de titel van de tentoonstelling. “Een aanval heeft impact voor de patiënt en voor de omgeving. Maar dat betekent niet dat je niet gelukkig kunt zijn. Je moet iets van het leven zien te maken.” Maar ook: “We willen met respect behandeld worden.” Aan dat inzicht draagt deze tentoonstelling bij. De serie van het meisje is duidelijk nog niet af, want we zien haar alleen in zwart-wit beelden, dus van haar leven als patiënt. Ik ben benieuwd naar haar dromen en idealen.
‘Zichtbaar onzichtbaar: van aanval naar impact’ tot en met 23 maart 2025 in Galerie Kempro in Sterksel.
Beeld voorpagina > Anita van de Manakker, fotomontage > Hans Lodewijkx | Brabant Cultureel
Lees ook op Brabant Cultureel:
Niek Opstals toont visualisaties van epileptische aanvallen
© Brabant Cultureel 2025