De in Valkenswaard opgegroeide Sacha Bronwasser brak vorig jaar door met haar tweede roman ‘Luister’. Nu is er een nieuw boek, ‘De lotgevallen’, met verhalen die rijk aan fantasie zijn en zo dicht bij de werkelijkheid staan dat ze blijven hangen. Ook de vormgeving van het boek is voortreffelijk. Er is veel aandacht voor elk detail.
door Hein van Kemenade
In De lotgevallen zijn eerder verschenen verhalen gebundeld. Negen ervan verschenen op het kunstplatform Mister Motley, een website die zeker een bezoek waard is. Deze nieuwe uitgave bewijst dat ouder werk erg bijzonder kan zijn. Elk verhaal heeft te maken met een kunstwerk. Een beeld, een schilderij, een tekening, een installatie of een foto. Verder is elk verhaal volkomen fantasie en heeft in principe niets met het kunstwerk te maken. Het bijzondere schuilt erin dat wanneer je het kunstwerk ziet in een krant, tijdschrift of film je onmiddellijk aan het betreffende verhaal van Sacha Bronwasser moet denken, zoals bijvoorbeeld bij ‘Het melkmeisje’ van Vermeer.
Bewegende mensen vervagen volkomen
Dat geldt ook voor de eerste foto van een levend mens, gemaakt door Louis Daguerre in 1838, ‘Boulevard du Temple, acht uur ’s ochtends’. Waarschijnlijk is die mens bijvangst, want Daguerre wilde een overzichtsfoto maken, al zijn er kunstcritici die beweren dat het schoenpoetsen in scène is gezet. Bij het maken van deze foto werd een sluitertijd van vier tot vijf minuten toegepast. Tot die tijd waren sluitertijden van een kwartier of veel langer gebruikelijk. Het is logisch dat bewegende mensen dan volkomen vervagen en geen of weinig zichtbare sporen op de foto achterlaten.
Deze eerste levende, gefotografeerde mens is een man die zijn schoenen laat poetsen. Het is aannemelijk dat hij enkele minutenlang stil heeft gestaan om zijn rechterschoen te laten poetsen. Of was het zijn linkerschoen? De schoenpoetser is al onduidelijker. Achter een raam is ook een hoofd(je) zichtbaar. Wat vaststaat is dat het op dat tijdstip druk geweest moet zijn in deze Parijse boulevard met werklui, voorbijgangers, winkelend publiek, leveranciers en bewoners. Die zijn op de foto allemaal onzichtbaar.
De foto hieronder toont dezelfde situatie, maar is ’s middags gemaakt. De schoenpoetser is verdwenen, het trottoir is leeg.
Als een parel waarvan genoten kan worden
Bronwasser bekijkt deze foto erg nauwkeurig, ziet mensen bewegen en weet hun identiteit te achterhalen. Zij ziet zelfs een aanhouding plaatsvinden. Door het verhaal dat zij vertelt ga je toch anders kijken. Ook naar de man die zijn schoenen laat poetsen. Zij doet voor hoe te kijken naar kunst. De ene mens leest in het museum eerst het verklarende bordje, een ander kijkt naar het kunstwerk en laat het op zich inwerken.
De lotgevallen bevat zestien van dergelijke verhalen, variërend van één tot twintig pagina’s. Steeds staat er een afbeelding van het beschreven kunstwerk bij. Soms aan het begin, maar soms ook aan het einde, waarbij ik mezelf niet altijd kon bedwingen om vooruit te bladeren. Gekleurde pagina’s scheiden de verhalen van elkaar, zodat elk verhaal een eigen plek krijgt als een parel waarvan genoten kan worden. Lees ze langzaam. De verhalen nodigen uit om er meer over op te zoeken. Ze maakten mij nieuwsgierig naar de visie van de makers van de beschreven kunstwerken. Elk verhaal is bijzonder en afwijkend van de andere.
Sacha Bronwasser zegt er zelf het volgende over: ‘Kunst is een belangrijke constante in mijn werk. Ik was twintig jaar freelance kunstcriticus voor de Volkskrant en schrijf en spreek nog steeds over kunst.’
Sacha Bronwasser, De lotgevallen. De lotgevallen is gedrukt in full colour met afbeeldingen, gebonden in hardback editie met leeslint. Vormgeving: Roald Triebels. Amsterdam: Ambo|Anthos 2025, 224 pp. ISBN 9789026365959, € 24,99.
www.sachabronwasser.nl
www.mistermotley.nl
Lees nogmaals > Voor Sacha Bronwasser was het een ontdekking dat ze in haar romans haar fantasie mocht laten gaan
Meer over literatuur op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2025