Groots eerbetoon aan kunstenaar Magdalena Abakanowicz, ‘godmother van de installatiekunst’

Het TextielMuseum en Het Noordbrabants Museum brengen van 18 april tot en met 24 augustus 2025 met exposities een groots eerbetoon aan de Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz (1930-2017). Zij is wel eens omschreven als de ‘godmother van de installatietechniek’. Haar naam is bij het grote kunstpubliek wat uit beeld geraakt, maar in de vorige eeuw was zij een vooraanstaande en maatschappelijk geëngageerde kunstenaar. Abakanowicz staat aan de basis van de installatiekunst en wist van ‘craft’ (ambacht) kunst te maken.

Magdalena Abakanowicz. © Estate Marek Holzman, the Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska and Jan Kosmowski Foundation

Zij verwierf wereldwijd faam met haar sculpturen en sneed onderwerpen aan die tot op de dag van vandaag actueel zijn. De musea in Tilburg en ’s-Hertogenbosch vertellen ieder met een expositie het verhaal van Abakanowicz en haar werk. In het provinciehuis in Den Bosch is een enorm wandkleed te zien dat zij vijftig jaar geleden op verzoek van architect Maaskant speciaal voor dit gebouw maakte.

In het Provinciehuis hangt het grootste, meest monumentale werk van Abakanowicz ter wereld, Bois le Duc (1970-1971). Het is een driedimensionale installatie van negentien geweven banen van ruim zeven meter hoogte en tweeëntwintig meter breed. Op de zwart-wit foto is Abakanovicz zelf te zien. Het werk is site-specifiek in opdracht gemaakt voor de Bois le Duc-zaal. Die zaal is een niet-publieke ruimte, maar rondom deze tentoonstellingen wordt een bijzondere publieksprogrammering ontwikkeld. 
Het werk Bois le Duc in kleur. © the Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska and Jan Kosmowski Foundation, Warsaw. Foto > Rob Lipsius

Abakanowicz veroorzaakte een aardverschuiving

Het is voor het eerst dat het publiek in Nederland op deze schaal kennis kan maken met haar ouevre. Beroemde musea als Tate Modern in Londen en het MoMa in New York organiseerden al eerder een solotentoonstelling. Jacqueline Grandjean, directeur van Het Noordbrabants Museum is blij dat het gelukt is om het werk van deze ‘fantastische kunstenaar’ naar Nederland te halen: “Met haar kunst veroorzaakte Magdalena Abakanowicz een aardverschuiving vanaf de jaren zeventig. Op drie plekken in Brabant laten we de grond beven onder haar indrukwekkende monumentale kunstinstallaties. Hiermee brengen we niet alleen een ode, maar schijnen we ook nieuw licht op haar toonaangevende werk.”

“Met haar kunst veroorzaakte Magdalena Abakanowicz een aardverschuiving vanaf de jaren zeventig.” Foto > Archives of Women Artists, Research and Exhibitions

In het Bossche museum is Abakanowicz’ kunst te zien in samenhang met werk van hedendaagse kunstenaars als Anish Kapoor, Diana Thater en Marlene Dumas. Choreograaf Nicole Beutler maakt speciaal voor deze gelegenheid een dans-performance. Ook gaat een nieuwe film van Kristina Benjocki en Stijn Verhoef in première.

Indrukwekkend en veelzijdig

Abakanowicz was een van de eerste kunstenaars die het traditionele wandkleed, dat in de jaren vijftig en zestig een renaissance beleefde, los van de wand plaatste als een driedimensionaal object in de ruimte. Er ontstonden abstracte, monumentale vormen – vaak metershoog – die zo vernieuwend waren dat er nog geen goede omschrijving voor bestond. Ze werden ‘Abakans’ genoemd, naar de kunstenaar. Abakanowicz creëerde installatiekunst in een tijd dat dit nog niet bestond.

De Abakans besproken en toegelicht door Abakanowicz en Ann Coxon, curator bij Tate Modern.

Met haar indrukwekkende en veelzijdige werk heeft zij de koers van de moderne en hedendaagse kunst ingrijpend veranderd. “Doordat we dit drieluik gezamenlijk vormgeven, wordt het mogelijk het grootse werk van Magdalena Abakanowicz in zijn geheel te tonen en ook vanuit verschillende perspectieven te benaderen”, aldus Jochem Otten, directeur van het TextielMuseum. (en)

TextielMuseum: Magdalena Abakanowicz – Everything is made of fiber; Het Noordbrabants Museum: Magdalena Abakanowicz – Human Nature. Van 18 april tot en met 24 augustus.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *