Bij de sombere berichten over aangekondigde bezuinigingen in het onderwijs en in de cultuursector is er ook goed nieuws. Voor de stimulering van cultuureducatie in de scholen in Noord-Brabant is voor de periode 2025 – 2028 een bedrag van bijna zeventien miljoen euro beschikbaar. Deze regeling is nog onder het vorige kabinet vastgesteld.
door Emmanuel Naaijkens
De cultuureducatie in het Brabantse onderwijs krijgt een krachtige impuls. De landelijke overheid, provincie en gemeenten trekken er samen bijna zeventien miljoen euro voor uit. Het geld is bedoeld om kunst en cultuur in het onderwijs (basis- en voortgezet onderwijs, mbo) een steviger plek te geven. De verwachting is dat tenminste 225.000 leerlingen op scholen in Brabant in de periode 2025 – 2028 verzekerd zijn van goede cultuureducatie. Het geld is bijeengebracht door het rijk (8,5 miljoen euro), de provincie Noord-Brabant en alle gemeenten (samen ook 8,5 miljoen euro).
Onderwijs gaat over meer dan taal en rekenen, het gaat ook om de brede vorming van kinderen. Bijvoorbeeld door lessen in burgerschap, gymnastiek en culturele en kunstzinnige activiteiten. Maar vaak ontbreekt het leerkrachten aan de tijd en soms ook de expertise voor cultuureducatie. Dankzij een landelijke subsidieregeling kunnen scholen hulp van buiten krijgen om de leerlingen een portie cultuur mee te geven. Dat kan zowel door cultuurmakers de school in te halen als door met leerlingen naar een culturele instelling te gaan zoals een museum, theater of het atelier van een kunstenaar.
Lokale invulling activiteiten
Lokaal of regionaal zijn er organisaties die de scholen ondersteunen bij het samenstellen van een programma cultuureducatie. Die kunnen een beroep doen op een lokale intermediair die als ‘bruggenbouwer’ fungeert tussen het onderwijs en cultuuraanbieders in de omgeving van de school. Alle disciplines komen daarvoor in aanmerking. Muziek, dans, theater en beeldende kunst. De invulling wordt lokaal bepaald en het aanbod is dus niet in elke gemeente hetzelfde. Scholen kunnen binnen dit aanbod kiezen voor culturele activiteiten die passen bij hun onderwijsvisie en ambities. Daarnaast kunnen ze een bijdrage ontvangen voor training van leerkrachten.
De regeling waar de subsidie op is gebaseerd is Cultuureducatie met Kwaliteit 4 (CmK4) en is nog vastgesteld onder het vorige kabinet. De benodigde gelden liggen voor vier jaar vast. Zestien jaar geleden is vanuit de rijksoverheid met dit programma gestart om cultuureducatie in het onderwijs te stimuleren.
Kunstloc Brabant heeft op verzoek van de provincie de subsidie aangevraagd namens de tweeënvijftig gemeenten en Erfgoed Brabant. De vier grote steden Eindhoven, Breda, Tilburg en Breda hebben dat zelfstandig gedaan. Alle aanvragen van Noord-Brabant zijn gehonoreerd door het Fonds Cultuurparticipatie dat de regeling CmK4 namens het rijk uitvoert. De voorwaarde was dat de lokale overheid het subsidiebedrag van het rijk zou verdubbelen.
Extra aandacht speciaal onderwijs en mbo
Gedeputeerde Bas Maes (SP, met onder meer cultuur in zijn portefeuille): “Het is belangrijk dat kunst en cultuur al vanaf jonge leeftijd wordt gestimuleerd. Dat bereiken we onder meer met een goede positie voor cultuureducatie in het onderwijs. We zijn blij dat we als provincie samen met het geld van het rijk én de inzet van gemeenten de komende vier jaar weer mooie dingen kunnen realiseren in de Brabantse onderwijs.” In de nieuwe periode is er extra aandacht voor het bereiken van leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Belangrijk oogmerk is ook om de kansengelijkheid van kinderen te bevorderen, iedere leerling moet toegang hebben tot cultuuronderwijs.
In het onderwijs en de culturele sector is verheugd gereageerd op de toekenning van deze subsidies, omdat cultuureducatie daardoor ook echt in het onderwijs wordt verankerd. In Eindhoven is het CultuurStation de spil in het organiseren van de cultuureducatie. Directeur Marieke Vosselman: “Op dit moment bereiken we ongeveer twintigduizend leerlingen. In de periode 2025-2028 is onze inzet dat we deze aantallen nog verder laten stijgen.” Ze wijst erop dat er buiten Cmk4 ook nog tal van andere culturele activiteiten op touw worden gezet met financiële steun van de gemeente. Dat is ook het geval in tal van andere Brabantse gemeenten.
Museumschatjes populair
Een succesvol voorbeeld van een ander programma om cultuureducatie te stimuleren is ‘Museumschatjes’, dat al bijna twintig jaar bestaat. Leerlingen van groep 5 tot en met 8 van de basisschool kunnen een bezoek brengen aan een museum in Noord-Brabant. Ze voeren daar ook opdrachten uit. Voorafgaand aan dat bezoek werken de leerlingen in de klas met een lespakket. De provincie had voor het schooljaar 2024-2025 aanvankelijk 125.000 euro beschikbaar gesteld, goed voor 25.000 toegangskaartjes. De regeling bleek zo populair dat de kaartjes binnen een kwartier waren verdeeld.
Gedeputeerde Bas Maes was na het sluiten van de inschrijving aangenaam verrast: “Dat soort taferelen zie je normaal gesproken alleen bij concerten van grote internationale popsterren. Museumschatjes voorziet duidelijk in een behoefte en het sluit naadloos aan bij ons doel om meer Brabanders in contact te brengen met kunst en cultuur. Daarom heeft het provinciebestuur het bedrag daarna verhoogd naar 175.000 euro zodat nog eens 12.500 leerlingen kunnen meedoen aan Museumschatjes.” Ook de volgende schooljaren steunt de provincie deze activiteit.
Illustratie financiële impuls cultuureducatie > Hans Lodewijkx
Financiering voor cultuureducatie in het onderwijs > Kunstloc Brabant
Lees meer over cultuureducatie op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2024
Reacties (1)