Choreograaf Arno Schuitemaker liet zich voor zijn nieuwe dansvoorstelling ‘After After’ inspireren door de hedendaagse filosoof Frederico Campagna. Die oppert in zijn boek ‘Prophetic Culture’ de vraag wat kan ontstaan uit de puinhopen van een samenleving in verval. Die vraag leidt vanzelf naar de westerse wereld die aan erosie onderhevig lijkt te zijn.
door Joost Goutziers • fotografie After After > Peteris Viksna
De voorstelling ‘After After’ van Arno Schuitemaker geeft geen antwoord op de vraag waar het met onze wereld heen gaat. Wel is in het stuk de kracht te zien van verbinding tussen mensen en het vermogen van de mens om zich opnieuw uit te vinden. De dansers tonen een ontdekkingsreis naar een nieuwe wereld. ‘After After’, is op 12 november 2024 te zien in Breda en een dag later in Tilburg en begin januari in Eindhoven.
Lucht- en ruimtevaartdeskundige
Arno Schuitemaker is opgeleid als choreograaf op de dansopleiding in Tilburg. Hem lag een carrière als lucht- en ruimtevaartdeskundige in het verschiet, maar hedendaagse dans trok aan hem en hij heeft van die opvallende switch nooit spijt gehad. Met zijn succesvolle voorstellingen reist hij de wereld over, maar komt ook steeds terug naar Brabant waar zijn loopbaan is begonnen. Elke voorstelling van Schuitemaker is in de theaters in het zuiden te zien.
Zijn werk is in de loop der jaren veranderd in een intense publiekservaring. Daarin is er steeds een rol voor pulserende muziek en repeterende bewegingen, spel van licht en duisternis, transformaties, hypnotiserende beelden en vaak de sfeer van een club. Alle manieren waarop een lichaam kan bewegen is dans voor hem. Door lichamen in een ruimte te laten bewegen ontstaat een energie die het publiek meevoert, zo legt hij het zelf uit. “Ik wil een ervaring creëren waarbij de toeschouwer op associatieve wijze allerlei gedachten kan krijgen.” ‘After, After’ is zo’n beleving. Bij beschrijvingen van zijn werk in de media keert de term ‘hypnotiserend’ vaak terug.
De choreograaf blijft wetenschapper
De choreograaf blijft in de kern ook een wetenschapper, hij leest veel en verdiept zich in wetenschappelijke theorieën en beschouwingen. Niet om die één op één toe te passen in zijn dans, wel als een inspiratiebron. Zo maakt hij zich zorgen over de duurzaamheid van de samenleving. In de westerse wereld is volgens hem de uitputting zichtbaar, zowel op economisch, ecologisch als op cultureel vlak en die implosie versnelt en intensifieert. Hij denkt na over de toekomst, zowel die van zichzelf, als van de samenleving. “Waar kunnen we naartoe met elkaar? Moeten we het niet anders doen in deze wereld?”
Via via ontdekte hij het werk van de Italiaan Frederico Campagna. “Ik sprak met een dramaturg en vertelde over de thema’s waar ik in mijn leven mee bezig ben. Hij zei: ken je Campagna. Ik had nog nooit van die filosoof gehoord. Ik ging naar huis, ben gaan googelen en heb al zijn boeken gekocht. Zo raakte ik gefascineerd door hoe hij zijn gedachten weet te ordenen. Eén van zijn vragen is ‘how can we help the creation of new worlds out of the ruins of our own?’ Hoe kun je een nieuwe wereld maken vanuit hetgeen waar we nu staan? We staan er niet zo goed voor. Hoe kunnen we het anders doen?”
Na hoogtepunt in neerwaartse spiraal
Het idee achter de vraag van Campagna is dat in de geschiedenis elke samenleving een hoogtepunt kent en daarna in een neerwaartse spiraal terechtkomt. De vraag die dat oproept, werd het vertrekpunt voor de voorstelling van Arno Schuitemaker. “Een antwoord geef ik niet, een voorstelling hoeft geen antwoord te geven. Dat is ook niet mijn ambitie.” ‘After, After’ is een poging, een zoektocht.
De Italiaanse filosoof gaat in zijn boek in op het fenomeen stotteren. Het moeizaam uit de woorden komen, past volgens hem bij het huidige tijdsgewricht. Mensen weten niet waar het naartoe gaat met de wereld, ze kunnen dat niet in taal vatten. Schuitemaker heeft dat stotteren omgezet in beweging. De dansers in zijn nieuwe voorstelling tonen met hun lichamen dat ze zoekend zijn, dat ze niet weten waar ze naartoe moeten. Er is twijfel, maar op een gegeven moment vinden ze een mogelijke uitweg. Op zoek hun eigen stem en manier om door de wereld te bewegen, presenteren de zeven dansers een veranderende gemeenschap.
Een intense ervaring die resoneert
Arno Schuitemaker: “De voorstelling ontwikkelt zich als een fysieke partituur die haar eigen einde omarmt. Ze sterft van binnenuit en krijgt nieuw leven. Naarmate de voorstelling zich ontvouwt, wordt het publiek steeds dieper naar binnen getrokken. De synchronisatie van bewegingen van de dansers met de elektronische muziek en het lichtontwerp creëert een intense ervaring die resoneert op zintuiglijk en fysiek niveau.”
De choreograaf constateert dat steeds meer kunstenaars willen reflecteren op wat er in de wereld gebeurt. “Ze proberen betekenis te geven door middel van hun werk. Met alle verschillende perspectieven die worden voorgesteld, maakt het hedendaagse dans tot een rijke en steeds belangrijkere kunstvorm.”
‘After After’ is te zien op 12 november 2024 in Chassé Theater Breda, 13 december in de Schouwburg/Concertzaal Tilburg, en 7 januari 2025 in het Parktheater in Eindhoven.
Luister naar het interview met Arno Schuitemaker voor het VPRO-radioprogramma Nooit Meer Slapen
Meer over dans op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2024