In dertig jaar trok een lange stoet van bekende figuren uit de Nederlandse en Vlaamse wereld van cultuur en wetenschap naar Eersel om daar hun verhaal te doen in het KW-café. Maar nu valt het doek. Er is geen jongere generatie om het stokje over te nemen. Een gemis voor het culturele leven van Eersel.
door Emmanuel Naaijkens
Een weemoedig afscheid, zaterdag 8 oktober 2022 in sociaal cultureel centrum De Muzenval in Eersel. Na dertig jaar houdt het KW-café op te bestaan. Een eindeloze rij van bekende Nederlanders en Vlamingen in de wereld van kunst en wetenschap, reisde in al die jaren naar Eersel om hun boeiende verhaal te doen. Een hele kleine greep, de volledige lijst staat onder dit artikel: Kees van Kooten, David Van Reybrouck, Bart Van Loo, Max Moszkowicz sr., Eva Roovers, Lieke Marsman, Connie Palmen, Bettine Vriesekoop, Jasper Mikkers, Martin Koolhoven, Jac van Steen, Philipp Blom, Tom Lanoye, Jan Leyers. En niet te vergeten Jan Decleir die, samen met het Ensor Kwartet, de laatste avond opluisterde met een door hemzelf geschreven bizar sprookjesverhaal, afgewisseld met strijkkwartetten van Beethoven. “‘Oma waarom hebt u zo’n grote oren’, vraagt Roodkapje aan de wolf. ‘Om naar de muziek van Beethoven te kunnen luisteren’.”
Het optreden van Decleir was misschien wel symbolisch voor het einde van het KW-café. Decleir was als acteur een imposante gestalte die alleen al door er te zijn een hele zaal aan zijn voeten kreeg. Hij vestigde meer dan een halve geleden zijn faam in de Internationale Nieuwe Scene dat met Mistero Buffo van Dario Fo volle zalen trok. Decleir is bij het grote publiek vooral bekend door zijn vele rollen in films en tv-series, waaronder het Oscarwinnende Karakter van regisseur Mike van Diem. Inmiddels zesenzeventig jaar oud oogt Decleir wat breekbaar op het podium, maar zodra hij begint te vertellen, blijkt dat hij nog niets aan zeggingskracht heeft ingeboet. Als toeschouwer hang je aan zijn lippen.
Enthousiast
Zo is het ook met het KW-café. Als Frans van Alebeek, al die jaren de bezielende voorzitter, het woord neemt dan is zijn heilig vuur nog net zo groot als bij de start van het KW-café in 1992. In zijn terugblik memoreert hij hoe een enthousiaste club van cultuurliefhebbers een ambitieuze reeks van tweehonderd edities van het KW-café heeft neergezet. Een reeks die ook bezoekers trok van heinde en verre.
Toch is nu het doek gevallen. Een pijnlijk besluit dat al voor de uitbraak van de coronapandemie is genomen, maar nu onvermijdelijk is geworden. De reden is niet uniek, ook andere organisaties in de culturele sector kampen ermee: de vergrijzing. Zowel de organisatoren als het publiek hebben een leeftijd bereikt dat men wat rustiger aan wil gaan doen. Er zijn veel pogingen ondernomen om het programma voort te zetten, maar tevergeefs. Een nieuwe generatie die de fakkel zou kunnen overnemen heeft zich niet aangediend en dus laat het opgeheven KW-café een leegte achter in het culturele leven van Eersel en wijde omgeving.
Bitter
Maar behalve trots over het succes van het KW-café er klonk ook enige bitterheid door in de afscheidswoorden van Van Alebeek richting het gemeentebestuur. Dat heeft al die jaren niet of nauwelijks belangstelling getoond voor het initiatief van Van Alebeek en de zijnen. Het was tekenend voor de verhoudingen dat de wethouder van cultuur op deze slotavond schitterde door afwezigheid. En het was de organisatie niet eens om een financiële bijdrage te doen, want al die jaren draaide het KW-café zonder een cent subsidie. Met steun van sponsors en ticketverkoop konden de kosten worden gedekt en kregen de gastsprekers een goed honorarium. Maar een blijk van waardering – wat toch niets kost – kon er niet vanaf. “Wij waren in de ogen van de gemeente te elitair bezig, terwijl we door een lage toegangsprijs de drempel altijd zo laag mogelijk hebben gehouden.”
Van Alebeek sprak ook zijn zorg uit over de toekomst van De Muzenval, dat meer het karakter moet krijgen van een sociaal-culturele ontmoetingsplek, een gemeenschapshuis, en dat bovendien op een andere locatie buiten het centrum van het dorp.
Twee activiteiten die zijn voortgekomen uit het KW-café gaan gewoon door. Het KW-college voor en door leerlingen van 5 en 6 vwo van het Rythoviuscollege. Zij haalden onder andere Nobelprijswinnaar Ben Feringa naar Eersel. De lezingencyclus vanuit de bibliotheek en de volksuniversiteit wordt ook voortgezet.
© Brabant Cultureel 2022