Van 22 juni tot 2 juli 2022 vindt in ’s-Hertogenbosch en Eindhoven het vijfenvijftigste IVC plaats, vroeger het Internationaal Vocalisten Concours, nu de International Vocal Competition. De gerenommeerde Nederlandse sopraan Charlotte Margiono is dit jaar een van de juryleden.
door Camiel Hamans
“Voor een succesvolle carrière is meer nodig dan een prachtige stem. Ik vergelijk het meestal met een doosje La Vache qui rit. Daarin zitten verschillende puntjes in, kaasjes die je allemaal nodig hebt om meer dan gemiddeld te scoren. Maar of een kandidaat over zo’n heel doosje smeerkaasjes beschikt, is tijdens een concours moeilijk te zien. Je hebt weinig tijd en gelegenheid om het totaal van iemand te beoordelen”, antwoordt Charlotte Margiono op de vraag waarop zij let als jurylid van een concours. En als om haar gelijk te ondersteunen, komen twee grote zwartbonte koeien naar het hek gelopen van het terras waarop het gesprek plaatsvindt en dat Charlottes bloemenweelde afscheidt van de Westfriese weilanden.
Gewicht
“Ik zelf had het voordeel dat ik een kunstzinnige achtergrond heb. Mijn moeder was danseres en choreografe, mijn vader journalist, fotograaf en cineast. Vanaf dat ik kon lopen, deed ik al mee en huppelde ik over de bühne. Dit kaasje was er dus al. Vervolgens bleek ik ook nog eens zeer taalgevoelig. Mijn zwakste kaasje was dat ik op mijn gewicht moest letten, niet te dik moest worden. In een jury let ik daarom op meer dan een stem.”
“Ik vraag me steeds af: wil ik deze figuur nog een keer horen. Het belangrijkste is of een zanger meer doet dan zijn eigen ego meenemen. Ik probeer door de mensen heen te kijken, ik probeer me een beeld te vormen van wie die zanger of musicus is, die iets wil uitdrukken. Een musicus, een zanger moet natuurlijk een theaterpersoonlijkheid zijn, maar vooral een kunstenaarsziel hebben die bereid is zich als medium open te stellen om wat op papier staat te reproduceren en eerlijk te transformeren.”
“Als je dat niet hebt, dan is de kans dat de invloed van buiten te groot wordt, dus bijvoorbeeld van een dirigent of een regisseur of van de commercie. Dat je alleen maar van buiten naar binnen produceert en niet van binnen naar buiten, vanuit je eigen eerlijkheid naar de tekst en de muziek. Op een concours is dit moeilijk herkenbaar, ook al zie je de kandidaten die in de volgende rondes komen een aantal keren en met steeds nieuw repertoire. Maar je kunt al aanwijzingen halen uit de manier waarop iemand opkomt, loopt en staat, uit zijn repertoirekeuze en hoe hij zich presenteert.”
Een concours is een etalage, maar ook een ontmoeting met andere deelnemers
‘Een concours is een etalage. Of je er echt door aan de bak komt; ik weet het niet. Natuurlijk hopen jonge mensen dat ze zich in het licht kunnen stellen. Soms gebeurt het ook en is een concours een begin van een carrière. Als een concours goed voor je zorgt, zoals bijvoorbeeld in ’s-Hertogenbosch, dan helpt het natuurlijk om je goed te presenteren, om in de arena te staan. Maar net zo belangrijk voor de deelnemers is het contact met anderen, met jonge collega’s. Vooral kandidaten uit Azië en Centraal Europa die minder kans hebben lotgenoten te ontmoeten, hopen daarop.”
“En vergeet vooral ook niet de coaching. Zowel door de jury, maar ook in de masterclasses die tijdens het IVC aangeboden worden. Ik geef er ook een. Zo’n klas is natuurlijk erg kort. In Gent aan IOA, de International Opera Academy van Guy Joosten, ben ik vocal coach voor twaalf zangers en drie begeleidende pianisten die opgaan voor een post master degree. Daar kan ik echt de diepte ingaan met de studenten. Maar ook in een masterclass probeer ik in de blueprint van de zangers te duiken. Ik hoor wel eens dat ik hard kan zijn, direct, maar het is absoluut niet zo dat ik frustraties over mijn eigen carrière wil afreageren. Over die carrière heb ik trouwens niets te klagen. Ik ben geen wereldster geworden, maar ik heb in binnen- en buitenland veel mooie dingen mogen doen. Ik wil dat mijn leerlingen – of het nu gaat over een conservatorium of een masterclass – er beter uitkomen. En dat is ook altijd gelukt. Ze zijn er als betere mensen uitgekomen. Niet allemaal als zangers.”
“Als ik luister naar een zanger die begint voor te zingen, denk ik soms: wat is dit goed, wat moet ik hier nu over zeggen. Maar dan ineens komt het, dan hoor ik: dit is niet goed, teveel vibrato, een toon te hoog, een medeklinker die niet doorkomt. En daar kunnen we dan aan werken. Soms gebeurt het niet en dan zeg ik dat de kandidaat het aardig op een rij heeft en vraag ik hem nog eens een ander stuk voor te zingen. Dan proberen we het opnieuw. Meestal komt het dan wel.”
Speellieden
Muziek beperkt zich voor Charlotte Margiono niet tot lesgeven en terugkijken. Zij is nog steeds actief. Niet meer op het grote operapodium waarvan zij in december 2015 in het Amsterdamse muziektheater afscheid nam met de rol van de moeder in Humperdincks Hänsel und Gretel, maar als lid van het ensemble Tandaradei. Vier West-Friese muzikanten, of beter speellieden die in Middeleeuwse fantasiekostuums en met oude instrumenten een repertoire brengen van de elfde tot en met de eenentwintigste eeuw.
In Tandaradei, dat zijn naam ontleent aan het lied Under der Linden van de historische minnezanger Walther von der Vogelweide waarin de zang van de nachtegaal met deze kreet wordt omschreven, is de inmiddels tot mezzo afgedaalde sopraan van Charlotte niet uitsluitend de concurrent van de nachtegaal. Zij bespeelt ook vedels, fluiten, doedelzak en slagwerk en deinst zelfs niet terug voor een baritonpartij. Als multi-instrumentalist neemt zij alle puntjes uit het ronde kaasdoosje voor haar rekening.
kaartverkoop: www.verkadefabriek.nl
kaartverkoop finale 2 juli: www.muziekgebouweindhoven.nl
Opera op de Parade
Na twee jaar afwezigheid door Corona, komt Opera op de Parade terug! Met een crisisbestendig, maar volwaardig programma vol operaklassiekers op donderdag 23 en vrijdag 24 juni. En daar blijft het niet bij. Het IVC streeft ernaar om met regionale en landelijke culturele partners Opera op de Parade vanaf 2023 te laten doorgroeien tot een meerdaags landelijk evenement. Voor operaliefhebbers en alle andere inwoners van ’s-Hertogenbosch en wijde omstreken.
Meer informatie op: https://operaopdeparade.nl
© Brabant Cultureel 2022