Bij Veilinghuis Bukowskis in Stockholm wordt in mei een tot nu onbekende aquarel van Piet Mondriaan geveild. Het is een aquarel van een boerenschuur in Nistelrode. Mondriaan maakte dit werk in 1904 tijdens zijn verblijf in Noord-Brabant. Er zijn ook een potloodtekening en een olieverfschilderij van zijn hand van deze boerderij. Die zijn in bezit van het Kunstmuseum Den Haag.
De echtheid van de aquarel is bevestigd door het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (RKD) dat op verzoek van het veilinghuis onderzoek deed. Het kunstwerk belandde in Zweden door een broer van Gretha Heijbroek, die omstreeks 1911 korte tijd verloofd was met Mondriaan. Deze man heeft de aquarel gekocht van de kunstenaar en toen hij later naar Zweden verhuisde nam hij het werk mee. In 1970 kwam de aquarel in handen van een Zweedse familie en die laat hem nu veilen.
Piet Mondriaan woonde en werkte van januari 1904 tot januari 1905 via zijn vriend Albert van den Briel in Noord-Brabant en hij schilderde en tekende er met name in de omgeving van Uden. Hij werd onder meer geïnspireerd door de molens van Heeswijk, Uden en Veghel. Mondriaan vertoefde ook enige tijd op Landgoed de Utrecht bij Hilvarenbeek, waar Van den Briel betrokken was bij de ontginning van de heide.
Compositie
Het RKD gaat ervan uit dat de aquarel Barn doors of a Brabant farm building in Nistelrode is ontstaan. Het werk toont in een moderne, beeldvullende compositie een deel van een stal met twee houten deuren. Aan de bovenzijde wordt het beeld afgesneden door het rietgedekte dak, aan de onderzijde door het erf met wat scharrelende kippen en aan de rechterzijde door een andere schuur.
“Dankzij correspondentie door Van den Briel weten we dat Mondriaan de dominerende roodbruine tint van de compositie voorzag van contrasterende toevoegingen in witte en blauwe verf. Deze observatie komt overeen met de nu opgedoken aquarel, waarin blauwe en witte accenten zichtbaar zijn in de dakpannen, bakstenen en schuurdeuren. Mondriaans virtuoze toepassing van zwart en rood krijt, waterverf en gouache resulteerde in een heldere, uit grote vlakken opgebouwde compositie. De aquarel kan worden gerekend tot de hoogtepunten van de kleine dertig door Mondriaan in Brabant vervaardigde schilderijen, tekeningen en aquarellen”, aldus het RKD in een persbericht.
De aquarel wordt door het RKD toegevoegd aan de digitale oeuvrecatalogus van de kunstenaar, die honderdvijftig jaar geleden werd geboren in Amersfoort. Daaraan worden nog vijf andere recent ontdekte werken van Mondriaan toegevoegd. Dat zijn Stilleven met judaspenning en koperen schaal (1901), Wasvrouw nabij een beek (ca. 1902), twee kinderportretten uit 1907-1908 en het schilderij White Christmas Roses (1923). (en)
Overzicht van het werk van Piet Mondriaan, samengesteld door het RKD