Acht middelgrote theaters in Noord-Brabant hebben geen geld gekregen uit het eerste steunpakket voor culturele accommodaties. Per theater lopen zij daardoor vele tienduizenden euro’s mis. Reden: ze voldoen (net) niet aan de voorwaarden. Tevergeefs dienden ze een bezwaarschrift in bij de uitvoerder van de maatregel, het Fonds Podiumkunsten.
door Emmanuel Naaijkens
Het steunpakket dat het kabinet afgelopen zomer bekendmaakte, bestond onder meer uit geld om de culturele infrastructuur zoals theaters en poppodia die werden getroffen door de gevolgen van corona uit de brand te helpen. Dat voorzag ook in een regeling voor de middelgrote theaters, waarvan er nogal wat in Brabant zijn. Maar meerdere directies hadden al gauw gezien dat zij buiten de boot zouden vallen. Een belangrijke eis was namelijk dat de theaters gedurende de afgelopen jaren in hun programmering twintig procent aan rijksgesubsidieerde of internationale gezelschappen hadden opgenomen. Daar voldeden De Kring (Roosendaal), De Lievekamp (Oss), De Bussel (Oss), Markant (Uden), De Blauwe Kei (Veghel), De Kattendans (Bergeijk), De Schalm (Veldhoven) en Schouwburg Cuijk (net) niet aan.
Toen zij zagen dat er wel geld ging naar Drenthe, Flevoland en Zeeland besloten deze Brabantse theaters toch een aanvraag in te dienen. “Want we wisten dat de podia in die provincies niet aan alle eisen voldeden. Zij kregen toch geld en volgens ons was hiermee een precedent geschapen”, zegt Jan-Hein Sloesen, directeur van De Kring in Roosendaal, mede namens zijn collega’s. Het aangevraagde bedrag verschilde per theater. De Bussel in Oosterhout had bijvoorbeeld dertigduizend euro gevraagd, en de Lievekamp in Oss een ton. Voorwaarde was verder dat gemeente en/of provincie eenzelfde bedrag op tafel zou leggen, maar dat was geen beletsel.
Bezwaarschrift
De Brabantse directies kregen echter nul op het rekest bij het Fonds Podiumkunsten, dat de regeling uitvoert. “Wij kunnen geen uitzondering maken op de regels”, zegt directeur Henriëtte Post, die niettemin meevoelt met de in nood verkerende theaters. Zeven theaters besloten samen een bezwaarschrift in te dienen, De Lievekamp deed dat zelf. Zij mochten hun bezwaarschrift toelichten in een hoorzitting, maar het Fonds Podiumkunsten bleef op zijn standpunt staan. Voor de steunmaatregel was landelijk afgerond 29 miljoen euro beschikbaar, maar per saldo is er ruwweg 5,5 miljoen niet uitgekeerd. De regelgeving verhindert het Fonds Podiumkunsten echter om met dat niet-bestede geld alsnog de Brabantse theaters tegemoet te komen, aldus directeur Post.
Na de afwijzing van het bezwaarschift hebben de zeven theaters pro forma beroep aangetekend bij de rechtbank. Maar Jan-Hein Sloesen heeft niet de illusie dat die juridische route voor hen gunstig uitpakt, ook al zou de rechter de theaters gelijk geven vanwege het precedent. In de regelgeving die aan de steunmaatregelen ten grondslag liggen is aan podia in Flevoland, Drente en Zeeland namelijk expliciet een bijzondere positie toegekend.
Hoewel de theaters tonnen steungeld mislopen, verkeren zij toch niet helemaal in mineur. “De provincie heeft aangekondigd dat ze middelgrote theaters gaat ondersteunen, daar zijn we verschrikkelijk blij mee. Het geeft ons weer wat lucht”, zegt Sloesen. Bovendien is er inmiddels een tweede pakket steunmaatregelen voor de culturele sector in werking. Het kabinet heeft honderdvijftig miljoen uitgetrokken om de lokale culturele infrastructuur te ondersteunen. Daar vallen overigens niet alleen theaters onder, maar ook muziekscholen, repetitieruimten, centra voor kunsten, musea en dergelijke. En omdat het geld deze keer via de gemeenten wordt verdeeld, gelden niet de specifieke eisen van het Fonds Podiumkunsten.
Onzekerheid
Nu de tijd verstrijkt en er grote onzekerheid heerst over de ontwikkeling van het coronavirus, dienen zich nieuwe problemen aan voor de theaters, zegt Sloesen. Door het annuleren en vervolgens weer verzetten van voorstellingen is er een waar stuwmeer aan voorstellingen ontstaan, ook bij theater De Kring. Het zal een hele toer worden om voor het seizoen 2021-2022 de programmering goed rond te krijgen. En dan zijn er nog de vouchers die zijn uitgereikt aan de bezoekers die een ticket hadden voor een geannuleerde voorstelling. Die verlopen na een jaar. Wat te doen?
Sloesen gaat er voorzichtig vanuit dat in april de theaters hun deuren kunnen openen, rekening houdend met anderhalve meter afstand. “Maar dan moet het maximum niet op dertig bezoekers liggen, dat is voor het theater en de artiest financieel onhaalbaar. Wij hebben een grote zaal van meer dan achthonderdvijftig stoelen. Als we er tweehonderdvijftig van mogen bezetten, waarbij we rekening houden met een veilige afstand, is het voor ons goed te doen. In het najaar hadden we op die manier vijf keer Herman van Veen staan, de kaartjes vlogen weg. Er is een grote behoefte om naar het theater te gaan.”
Verdeling van bedragen van het tweede steunpakket per gemeente
Deze instellingen in Brabant kregen van het Fonds Podiumkunsten afgelopen zomer in de eerste ronde van het steunpakket de volgende bedragen:
• Poppodium 013 Tilburg € 1.000.000
• Chassé Theater Breda € 214.967
• De Effenaar Eindhoven € 357.587
• Muziekgebouw Eindhoven € 558.536
• De Nieuwe Vorst Tilburg € 24.252
• Parktheater Eindhoven € 376.293
• Speelhuis Helmond € 133.000
• Theaters Tilburg € 410.889
• Verkadefabriek ’s-Hertogenbosch € 199.131
• Willem II Toonzaal ’s-Hertogenbosch € 94.898
© Brabant Cultureel 2021