De Dutch Design Week in Eindhoven is zaterdag 17 oktober van start gegaan. Als gevolg van Covid-19 echter alleen online. Toch zijn er ook enkele fysieke exposities gestart, in het Van Abbemuseum, de Kazerne, Yksi, MU en Piet Hein Eek. Gelukkig zijn deze ook ná de DDW nog enkele maanden te zien zodat de bezoekers zich kunnen verspreiden en in alle rust kunnen komen kijken. Bij een aantal locaties is van te voren aanmelden verplicht.
door Irma van Bommel
Er valt veel te beleven via de website van de Dutch Design Week (DDW), van presentaties tot debatten en masterclasses. De DDW richt zich deze editie met debatten en masterclasses vooral op het professionele veld. De geïnteresseerde bezoeker die objecten wil zien, ziet op die website met meer dan vijfhonderd presentaties al gauw door de bomen het bos niet meer. Gelukkig is de website niet alleen in het Engels, maar ook in het Nederlands. Het handigst blijkt nog om via het loepje te zoeken op locaties en wijken waar fysieke exposities waren gepland, zoals Strijp S, Strijp T en Strijp R, Sectie C, NRE, Yksi, TAC, MU Hybrid Art House, Van Abbemuseum, Kazerne, Pennings Foundation, enzovoorts. Maar ook op trefwoorden als ‘duurzaamheid’, ‘materiaal’, ‘bioart’, ‘mode’ en ‘robot’ kan worden gezocht. Echt toegankelijk of uitnodigend is de website van de DDW nog steeds niet, althans niet voor wie objecten en virtuele exposities wil zien. Misschien eens een designer naar laten kijken?
Afstudeerrichting
Ook de Graduation Show, de bachelor- en masterprojecten van de Design Academy, een van de leukste onderdelen van de DDW, is te vinden op genoemde website. Maar hiervoor kunnen we toch beter naar de website van de Design Academy zelf gaan. Ook hier treffen we weer een groot aanbod, maar je kunt de zoekfunctie verfijnen door een afstudeerrichting te kiezen zoals ‘Social Design’, ‘Communication’ of ‘Motion’.
Bij de Graduation Show van vorig jaar viel op dat studenten niet meer per se op een product hoefden af te studeren. Afstuderen op een idee, een visie, een vraagstelling, iets theoretische dus, kan voortaan ook. Wat ook opviel was dat een aantal studenten zijn/haar project had gevisualiseerd door middel van een filmpje. Nu als gevolg van corona de expositie in de Campinafabriek geen doorgang kan vinden, zou je bij een digitale presentatie verwachten dat meer studenten gebruik maken van filmpjes. Die verwachting is niet uitgekomen. Enkele studenten hebben dat wel gedaan, maar niet opvallend veel. En wie dat wel deed, plaatste het filmpje niet altijd op de website.
Anna Dienemann ontwierp iets ludieks waar je alleen in coronatijd op komt, namelijk een soort rok om anderen op afstand te houden. Ze presenteerde er een filmpje bij, van een groep mensen lopend op een plein, allen gehuld in zo’n afstandhouder. Het is van bovenaf gefilmd, waardoor de kleurrijke rokken goed zichtbaar zijn.
Simulatie
Charlotte Simons verdiepte zich in digitale simulatie. Zij ontwierp 3D modeaccessoires, digitaal wel te verstaan. En die toonde ze in een virtuele catwalk. Een handige manier om materiaal te besparen. Jammer dat het op de website dan weer alleen als foto wordt gepresenteerd.
Bastiaan Stoker ontwikkelde een bureaulamp met menselijke trekjes. De lamp heeft dan ook een naam, Dennis. Als hij ’s avonds moe wordt, vallen zijn ogen dicht om aan te geven dat het misschien ook voor jou bedtijd wordt. Maar door veel geluid te maken kun je hem weer wakker maken. Jammer dat het filmpje niet op tijd af was.
Het meest indrukwekkende project is van Deborah van Putten. Om uit te leggen wat een burn-out inhoudt en vooral ook hoe het voelt, maakte zij een stop-motion film. ‘Tijdelijk niet beschikbaar’ heet het filmpje en de titel slaat ook op de situatie waarin zij zelf zat. Het poppetje en alle miniatuur rekwisieten maakte ze zelf. Het creatieve proces had voor haar een helende werking.
Melancholie
De meeste exposities op locatie kunnen niet doorgaan, wel die bij het Van Abbemuseum. En bij de Kazerne, Piet Hein Eek, MU en Yksi, waar het hele jaar door design exposities worden georganiseerd. The New Melancholy is een samenwerkingsproject tussen het Van Abbe, de Kazerne en Lidewij Edelkoort. De expositie is op beide locaties te zien. Design objecten uit de collectie van Edelkoort, die jarenlang directeur was van de Design Academy, zijn gecombineerd met kunstwerken uit de collectie van het Van Abbe. Alles is gerelateerd aan de huidige coronacrisis die volgens Edelkoort een sfeer van melancholie oproept. Het is in het Van Abbe even zoeken, maar de expositie bevindt zich op de tweede verdieping. Je komt er vanzelf als je de éénrichtingsroute door de nieuwbouw volgt.
Een afgebrande vleugel, de Smoke Piano van Maarten Baas uit 2002, in het midden van de zaal zet de toon, samen met een schilderij uit 2010 van Vangelis Gokas, van een op de grond liggende man met dirigeerstok, De dode orkestdirigent. Het roept ogenblikkelijk associaties op met door de coronacrisis noodlijdende orkesten, maar ook met dito theaters en toneelgezelschappen en natuurlijk met het gegeven dat wij nu niet massaal naar concertzalen en theaters mogen.
Ludiek is de installatie Strijd tussen Carnaval en Vasten van Pieter Laurens Mol uit 1980. Je ziet een foto van de kunstenaar zelf buiten in de natuur met een feesthoed op, omringd door foto’s van uitgestorven dorpen met overal een kerktorentje. Mooi bruggetje naar de periode van Carnaval, waarmee de corona-uitbraak in Nederland is begonnen, gevolgd door de lockdown. Het werk Opvangcentra voor migranten uit 2011 van Gluklya helpt ons eraan te herinneren dat het migrantenvraagstuk in coronatijd niet naar de achtergrond mag verdwijnen. Als je de zaal verlaat, loop je automatisch langs de indrukwekkende lino’s die Stijn Peeters maakte van vluchtelingen, die dat nog eens bevestigen.
Internationals
Niet als expositie aangekondigd, maar wel interessant, is een project van Masterstudenten Information Design van de Design Academy. Zij kregen de opdracht om allerlei gegevens van de gemeente Eindhoven over ‘internationals’ (een verzamelnaam voor expats, buitenlandse studenten en migranten) te vertalen naar affiches, om situaties inzichtelijk te maken.
De tentoonstelling New Melancholy in de Kazerne roept gevoelens op van onthaasting, terug naar de natuur, maar ook van verlies, gemis en vervreemding. Ook hier wordt design uit de collectie van Lidewij Edelkoort gecombineerd met kunstwerken uit de collectie van het Van Abbemuseum. Een rij keien, Sixty stones uit 1975 van landschapskunstenaar Richard Long doet denken aan de wandelingen die we in deze periode vaker maken. Ondanks de intelligente lockdown konden en kunnen we gelukkig toch nog naar buiten, zij het niet massaal. Maar de rij stenen doet ook denken aan een grens en verwijst daarmee naar de grenssluiting met België. Aan de wand hangt een collage van lege portretlijstjes, Plaster Surrogates uit 1989 van Allan McCollum. Het geeft te denken. Van naaste familieleden heb je een portret, maar niet van al je vrienden en kennissen. En die zie je nu in de coronatijd niet of alleen op afstand.
Ook is hier de expositie van de Kazerne Design Award te zien, een aanmoedigingsprijs die de Kazerne in het leven heeft geroepen voor recent afgestudeerden aan de Design Academy. Een van de genomineerden was Lucas Zito. Hij bedacht een methode om een afvalproduct, sigarettenpeuken, om te vormen tot iets bruikbaars. De prijs ging naar Shaakira Jassat, met haar project Tea Drop, een apparaat om condenswater op te vangen, te koken en er thee van te zetten. Het is echter eerder een methode om ons bewust te maken van de waterschaarste op sommige plekken op aarde. Aan het filmpje te zien duurt het heel lang voordat er voldoende water is verzameld om thee te zetten.
Plastic
Yksi belicht met de expositie Rethinking Plastic verschillende zienswijzen op het gebruik en hergebruik van plastic. ‘Plastic is niet simpelweg goed of fout. We moeten er anders mee leren omgaan.’ Designers spelen een grote rol in het zoeken naar verbeteringen, alternatieven en oplossingen. En wetenschappers onderzoeken wat technisch mogelijk is qua scheiding van plastic afval en hergebruik. De expositie is een eyeopener. Zo lezen we dat bioplastics, gemaakt van biologische materialen, niet altijd composteerbaar of recyclebaar zijn. In Nederland wordt veertig tot vijftig procent van ons plastic afval gerecycled (de rest gaat de verbrandingsoven in), tegen slechts vijf procent wereldwijd (twaalf procent wordt verbrand). Dat betekent dat de rest belandt op vuilnishopen of in het milieu. Yksi besteedt tot eind 2022 aandacht aan deze problematiek door een uitgebreid programma van exposities, presentaties, lezingen, workshops en excursies.
DDW 2020 online is nog t/m 25 oktober 2020 te zien op https://ddw.nl/nl/home
Graduation Show: www.designacademy.nl/p/study-at-dae/graduation-show/graduation-projects
De expositie ‘New Melancholy’ in het Van Abbemuseum is nog te zien t/m 6 december 2020.
Kijk eventueel 360 Van Abbemuseum
De 360 video speelt automatisch verschillende weergaven van de locatie af in afzonderlijke hoofdstukken. Gebruik je muis om in verschillende richtingen te kijken. Pauzeer de video als u deze van dichterbij wilt bekijken.
De expositie ‘New-Melancholy‘ in de Kazerne is nog te zien tot het voorjaar van 2021
De expositie ‘Rethinking Plastic’ in Yksi Expo is nog te zien t/m 14 maart 2021
© Brabant Cultureel 2020