In het Tongerlohuys in Roosendaal loopt tot 1 november 2020 de tentoonstelling ‘Vandaag Groei Ik’ van fotografe Isa de Jong. Zij portretteerde twintig vrouwen van twintig en liet zich daarbij inspireren door het werk van fotograaf en filmmaker Johan van der Keuken, niet op de laatste plaats door diens beroemde fotoboek ‘Wij zijn 17’.
door Joep Eijkens
In Tilburg wordt er al jarenlang over gepraat, in Roosendaal hebben ze het al jaren: een stadsmuseum. En wat voor een! Voor een belangrijk deel gevestigd in de achttiende-eeuwse pastorie van de norbertijnen neemt het museum de bezoeker in vogelvlucht mee door de geschiedenis van de West-Brabantse stad. Maar naast zoveel aantrekkelijk in beeld gebrachte en gepresenteerde historie is er ook ruimte voor wisseltentoonstellingen van eigentijdse beeldende kunstenaars en fotografen. Momenteel exposeert de jonge fotografe en illustratrice Isa de Jong (Roosendaal 1998) er een fotoproject over jonge vrouwen en volwassen worden. En wel onder de titel Vandaag Groei Ik,
Levensverhaal
Het gaat bij Vandaag Groei Ik om een project waarmee De Jong vorig jaar afstudeerde aan de AKV|St. Joost in Breda waar zij de opleiding fotografie volgde. Ze portretteerde twintig twintigjarige vrouwen, fotografeerde hun persoonlijke bezittingen – van halsketting tot skateboard – en liet ze bovendien hun ‘levensverhaal’ op papier zetten.
Eigenlijk is sprake van niet één, maar van twee tentoonstellingen. Want wie met de trein in Roosendaal aankomt, kan soortgelijke kleurenfoto’s zien op de perrons en op het stationsplein. Die blijken in het eerste jaar van De Jongs project gemaakt te zijn en komen bij mij rauwer, losser over dan de later gemaakte foto’s in het Tongerlohuys. Alsof de meeste vrouwen in rustiger vaarwater terecht zijn gekomen, al hoeft dat natuurlijk helemaal niet het geval te zijn.
Misschien ligt dat verschil ook aan de locatie en de wijze van presenteren. In de openbare ruimte werken foto’s nu eenmaal anders dan op de witte muren van een museum. In het Tongerlohuys zijn ze als het ware zwevend opgehangen en wel steeds twee foto’s ruggelings tegen elkaar. Portretten wisselen af met foto’s van persoonlijke bezittingen. Bovendien staan er losse zinnetjes bij, citaten uit de diverse levensverhalen die elders integraal te lezen zijn in een ‘digitale kaartenbak’. Het gaat om zinnetjes als ‘Er is veel veranderd voor mij’, ‘Durf ongezellig te zijn’ en ‘Niemand is mij en dat maakt mij uniek’. Grappig: onder de foto van een rood slipje staat ‘Ik ga het nu eindelijk doen’, en onder de daar tegenaan gehangen foto: ‘Het is anders dan je denkt’. Zo zal het ook geen toeval zijn dat een op de rug gefotografeerde topless vrouw tegenover het portret van een moslima met een hoofddoek hangt.
De Mix
Vandaag Groei Ik is de eerste in een reeks tentoonstellingen die onder de naam De Mix Talentontwikkeling georganiseerd wordt door Stichting Beeldmix en Museum Tongerlohuys. De opzet daarvan is dat steeds een jonge fotograaf de opdracht krijgt om nieuw werk te maken en zich daarbij te laten inspireren door het werk van een bekende Nederlandse fotograaf uit het verleden. In dit geval vond Isa de Jong haar inspiratie in het werk van fotograaf en cineast Johan van der Keuken, niet op de laatste plaats in diens beroemde in 1955 gepubliceerde fotoboek Wij zijn 17. De toen zeventienjarige Van der Keuken portretteerde daarin op uiterst persoonlijke manier een aantal van zijn klasgenoten en vrienden.
De Jong gaf eerder in een persbericht aan dat zij in de loop van haar fotoproject bevriend was geraakt was met alle vrouwen die meededen en haar toelieten in hun leven. Ze sprak ook van ‘één grote samenwerking’. Terwijl het wel gaat om vrouwen met zeer uiteenlopende achtergronden – van iemand met drugsproblemen tot iemand uit de politiek.
Op de vraag of zij de vrouwen ook in de toekomst zal blijven volgen, antwoordt de fotografe: “Jazeker. Met de meeste heb ik nog veel contact. Maar of ik ze ook als fotografe ga volgen, dat weet ik nog niet, al maak ik natuurlijk wel foto’s als vriendin.” Ze heeft momenteel geen nieuw project op het oog en verdient de kost als freelance fotograaf en beeldredacteur.
‘Vandaag Groei Ik kwam tot stand met steun van diverse partijen, waaronder Cultuur Verbindt Roosendaal, het Nederlands Fotomuseum, Kunstloc Brabant, het Mondriaan Fonds, Fuji Nederland en de gemeente Roosendaal.
De Mix ‘Vandaag Groei Ik’. Foto-expositie van Isa de Jong, tot 1 november 2020 in Museum Tongerlohuys, Roosendaal. Er is ook een boekje beschikbaar met de titel ‘De Mix. Vandaag Groei Ik’, € 3,00.
© Brabant Cultureel 2020