Twintig schoenportretten van artiesten bij jubileum Theater De Leest in Waalwijk

Schoenen maken de artiest. Dat zou het motto kunnen zijn van de Waalwijkse fotograaf Luuk Aarts. Hij fotografeerde artiesten die optreden in theater De Leest met de schoenen waarmee zij het podium op gaan. Nu, bij gelegenheid van de twintigste verjaardag van het theater, is er een expositie.

door Joep Trommelen

Ze hoefden er letterlijk de straat maar voor over te steken, de twintig artiesten die de Waalwijkse fotograaf Luuk Aarts voor theater De Leest met hun ‘optreedschoenen’ in de hand vastlegde. Aarts (1961) woont schuin tegenover het theater. Alles in de zolderstudio stond al gereed zodra hij wist dat Leest-directeur Sander Knopper een artiest die ’s avonds op zijn podium zou staan, naar hem toe stuurde. Het resultaat is een serie van twintig portretten die als Schoenen in de spotlight tot eind dit jaar op de galerij boven de theaterfoyer te zien is. De opening van de expositie op 11 oktober 2016 was tevens het startsein voor het jubileumjaar van De Leest, dat twintig jaar geleden de huidige behuizing aan het Vredesplein in Waalwijk betrok. Simone Kleinsma opende die middag de tentoonstelling nadat zij eerst zelf nog was vastgelegd door Aarts, die de foto snel doorstuurde naar beeldbewerker Jeroen Berendsen. Deze maakte Kleinsma in no-time ‘fit to print’. Helaas voor Kleinsma bleef het daar die dag bij, want ’s avonds moest zij haar voorstelling wegens plotselinge ziekte afzeggen.

Focus
Knopper kwam op het idee Aarts te benaderen na diens eerdere tentoonstelling in 2015 van schoenportretten in de openlucht aan de Waalwijkse Winterdijk. Aarts fotografeerde voor die expositie bekende en onbekende Waalwijkers, met hun op een tafeltje staande schoenen scherp gefotografeerd en de dragers ‘out of focus’ er achter. Knopper en Aarts vonden elkaar snel. Schoenen en De Leest horen bij elkaar, vonden ze beiden.

“Een knipoog naar het verleden”, noemde Knopper de nieuwe expositie in zijn woordje bij de opening. Waalwijk was immers ooit beroemd om zijn leder- en schoenindustrie. De naam De Leest verwijst daarnaar en het theater heeft een leren bar in de vorm van een schoen. “Het idee van Luuk koppelde het verleden aan de hedendaagse praktijk van het theater”, sprak Knopper. Hij schreef artiesten aan met de vraag of ze mee wilden werken “en slechts een enkeling wilde niet meedoen”. Hij vroeg de geportretteerden ook om een korte tekst over hun relatie tot de schoenen die zij voor de lens omhoog hielden. Dat leverde in een aantal gevallen vermakelijke teksten op, zoals deze van Johan Derksen die met zijn blauwe brogues poseerde: “Een wat oudere man met degelijke schoenen oogt al snel als een saaie ambtenaar. Daarom draag ik felgekleurde schoenen van mijn vriend en ontwerper Jan Palmen. Dan ruik ik tenminste nog naar rock-’n-roll, al vindt mijn vrouw het belachelijk dat een man van 67 jaar met gekleurde schoenen de deur uit gaat.”

Tijdens de opening refereerde Simone Kleinsma nog aan het belang van schoenen voor optredende artiesten. “Schoenen zijn voor ons theatermensen waanzinnig belangrijk. Want je moet er toch al snel zo’n vijfhonderd voorstellingen op doorbrengen.”

Persoonlijk
Een dag later vertelt Aarts thuis over de manier waarop de expositie tot stand is gekomen. “Vorig jaar werkte ik met mensen die ik persoonlijk kende en nu staat ineens Dolf Jansen voor je deur! Hij heeft bovendien niet veel tijd en wil eigenlijk zo snel mogelijk weer maken dat ie wegkomt. Vorig jaar had ik bijvoorbeeld Ivo Severijns in de studio (ex-bassist van Herman Broods Wild Romance, JT) en die jongen ken ik al lang. Van hem weet ik dat-ie van die mooie puntschoenen heeft. Een aardige vent, waarmee je een praatje maakt, die tot één uur ’s nachts blijft en die echt de tijd heeft voor de foto. Zo werk ik eigenlijk het liefste. Maar Hans Dorrestijn verscheen hier aan de deur, kon maar twee minuten voor de camera en weg was hij weer. Dat was even slikken voor mij. Ik had zelf dus veel meer gevoel en een verhaal bij die serie portretten die ik vorig jaar maakte, maar ik snap dat het voor het publiek wellicht precies andersom is: Zij kennen de artiesten in De Leest en hebben daar zo hun eigen gedachten en gevoelens bij.”

Dorrestijn leverde na zijn ‘hit and run’-bezoek aan Aarts’ fotostudio nog een tekst, geheel in de stijl van zijn droge humor: “Het zijn bergschoenen. Die trek ik aan in de Alpen en de Dolomieten en als ik moet optreden. Omdat ik tegen dat laatste altijd opzie als tegen een berg.”

Kritisch
Aarts’ vriendin Carla speelde tijdens de sessies nog een bijzondere rol. “Zij was fantastisch en onmisbaar want ze verzorgde het licht op de achtergrond, keek kritisch mee en hielp mee met het uitzoeken van de juiste foto.” De hoge druk waaronder Aarts soms moest werken, is niet helemaal zijn ding geeft hij toe. “Ik neem graag de tijd. Maar artiesten zijn gelukkig gewend aan de camera. Dat scheelt uiteindelijk tijd. Een foto maken gaat dan vlotter dan wanneer je alles eerst uit moet leggen. Voor de beste foto’s die ik gemaakt heb, stonden ze misschien twintig minuten voor de camera. De setting was er al, alles stond in de studio op zijn plaats. Ze snapten hoe het werkt met flitsers en zo. In eerste instantie zou ik de schoenen op een zuiltje voor de camera plaatsen. Maar dat kost veel meer tijd, dus heb ik besloten ze gewoon in de handen te laten houden, net als in de eerste serie. Artiesten zijn gelukkig ook creatief. Ze houden hun schoenen meestal meteen goed vast, spelen er vaak een beetje mee om tot een goed resultaat te komen. Al vind ik wel dat ik van de mensen die de meeste tijd voor me hadden, uiteindelijk de beste foto’s heb gemaakt.”

Aarts gaat dit theaterseizoen gewoon door met het vastleggen van artiesten en hun schoeisel. Het is de bedoeling dat er tegen het einde van het seizoen nog eens twintig nieuwe portretten in de foyergalerij komen te hangen. Het leukste portret tot nu toe om te maken was dat van Leon van der Zanden, vindt Aarts. “Met hem heb ik het meeste kunnen lachen.” Cabaretier Van der Zanden schreef in zijn toelichting bij de schoenen: “Schoenen zijn heel belangrijk. Ze zijn je verbinding met de aarde. De bodem van waaruit je contact kunt maken met het hogere. Daar waar de kunst vandaan komt. En naar toe gaat. Dus als je schoenen echt staan voor wie jij bent, heb je de juiste basis. De juiste eerste stap.” De sessie met stand-up comedian Daniël Arends verliep daarentegen erg stroef. “Hij is ook de enige die geen tekst geleverd heeft.” En wat vindt de fotograaf zelf de beste foto? “Die van Kommil Foo. Waarom? Dat weet ik eigenlijk zelf niet. Kijk zelf maar!”

Stef Bos

Stef Bos liet zich van zijn filosofische kant zien. Hij schreef een gedicht:

Schoen gemaakt door Zuid-Afrikaanse handen
Waarop het Zuid-Afrikaanse stof zich heeft gehecht
Goed om op te staan als je zingt
Opdat je niet vergeet
dat de wereld altijd groter is dan je denkt

Is er ook nog een foto in de serie waar Aarts niet tevreden over is? Hij grijnst: “Als er een echte slechte foto bij zou zitten, zou ik mijn uiterste beste hebben gedaan om die niet opgehangen te krijgen.”

www.fotografieluukaarts.nl

www.deleest.nl

© Brabant Cultureel – oktober 2016